Nhiệm vụ của Đội tình nguyện là tổ chức các hoạt động thông tin, tuyên truyền, giáo dục phòng ngừa, ngăn chặn tệ nạn ma túy, mại dâm, giảm lây nhiễm và tác hại của HIV/AIDS, hỗ trợ nạn nhân bị mua bán tại cộng đồng. Tham gia quản lý, tư vấn, giáo dục, cảm hóa, vận động, hỗ trợ người nghiện ma túy cai nghiện, người bán dâm hoàn lương, nạn nhân bị mua bán hòa nhập cộng đồng. Phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật về phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm, HIV/AIDS, mua bán người để báo cho các cơ quan chức năng xử lý và có biện pháp ngăn chặn hành vi vi phạm. Ngoài ra, còn tham gia lồng ghép công tác phòng chống tệ nạn xã hội với Cuộc vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư; xây dựng xã, phường, thị trấn lành mạnh không có TNXH…
Giai đoạn 2021-2022, các Đội tình nguyện đã phối hợp với các ngành, đoàn thể địa phương tổ chức tuyên truyền phòng, chống TNXH lồng ghép với sinh hoạt chi, tổ, hội được gần 5.500 cuộc, với gần 137.000 lượt người tham dự; phối hợp thăm hỏi, động viên, tư vấn,…cho gần 7.500 lượt người sau cai nghiện ma túy, người bán dâm hoàn lương và nạn nhân bị mua bán trở về. Qua đó đã góp phần trong phòng ngừa, ngăn chặn tệ nạn ma túy mại dâm, HIV/AIDS và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về hiệu quả, tạo sự đồng thuận trong nhân dân về công tác này.
Thông qua công tác tuyên truyền, truyền thông về phòng, chống TNXH và tiếp cận, tư vấn cho người sau cai nghiện ma túy, người bán dâm hoàn lương, nạn nhân bị mua bán, các Đội tình nguyện tiếp nhận, chuyển cơ quan chức năng gần 1.000 tin tố giác của quần chúng nhân dân về phòng, chống TNXH. Đồng thời thực hiện nhiều chương trình giảm nghèo, dạy nghề, tạo việc làm, bình đẳng giới, giảm kỳ thị và phân biệt đối xử, tiếp cận các dịch vụ y tế, xã hội,… giúp đỡ người nghiện ma túy sau cai nghiện, người bán dâm hoàn lương, nạn nhân bị mua bán trở về ổn định đời sống, hòa nhập cộng đồng. Thời gian qua, các Đội đã vận động cứu trợ xã hội giúp đỡ trên 200 trường hợp người yếu thế được hỗ trợ việc làm, vay vốn tạo ra thu nhập, ổn định cuộc sống.
Hầu hết các tình nguyện viên là người nhiệt tình, tâm huyết, có uy tín, nắm rõ hoàn cảnh gia đình và những vấn đề liên quan đến người nghiện, người sử dụng ma túy và các nhóm đối tượng khác, nên họ được ví như “cánh tay” nối dài của các cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống tệ nạn xã hội ở cơ sở. Thế nhưng, hoạt động của các Đội tình nguyện hiện gặp không ít khó khăn do một số địa phương chưa chủ động phối hợp với Đội tình nguyện; kinh phí hoạt động của Đội chưa được cấp đầy đủ. Theo quy định, UBND tỉnh cấp 50% kinh phí, 50% còn lại do địa phương cấp. Song, nhiều địa phương không cấp hoặc không cân đối được nguồn ngân sách này, dẫn đến hoạt động của các Đội tình nguyện chưa cao và không đồng đều; thành viên của Đội chưa được tập huấn chuyên sâu về chuyên môn nghiệp vụ. Sự phối hợp với các lực lượng có liên quan chưa có hướng dẫn cụ thể, dẫn đến chưa phát huy tối đa hiệu quả hoạt động của các Đội tình nguyện.
Thực tiễn cho thấy, nơi nào Đội tình nguyện hoạt động hiệu quả, công tác phòng, chống tệ nạn xã hội nhận được sự quan tâm, vào cuộc của cả hệ thống chính trị thì nơi đó giảm nguy cơ phát sinh TNXH, ma túy. Do vậy, để lực lượng này phát huy hết năng lực của mình, không chỉ cần sự quan tâm, đầu tư kinh phí, mà còn cần sự động viên, khích lệ tinh thần từ chính quyền cấp cơ sở.
Các Đội tình nguyện tham gia lớp tập huấn do Sở LĐ-TB&XH tỉnh tổ chức
theo Bài, ảnh: Minh Luân