Cùng với sự hình thành của hệ thống BHXH, BHXH tỉnh Nam Hà được thành lập theo quyết định số 137/QĐ-TCCB ngày 15/6/1995 của Tổng giám đốc BHXH Việt Nam. Ngày 01/4/1998, BHXH tỉnh Nam Hà được chia tách thành BHXH tỉnh Nam Định và BHXH tỉnh Hà Nam theo Quyết định số 1605/BHXH của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam. Với nhiệm vụ cơ bản thực hiện quản lý thu, chi giải quyết chế độ chính sách cho người lao động tham gia BHXH và những người được hưởng chế độ chính sách BHXH trước năm 1995. Từ năm 2003 Bảo hiểm y tế tỉnh Nam Định được chuyển giao sát nhập vào Bảo hiểm xã hội tỉnh Nam Định.

          Bộ máy tổ chức của đơn vị ngày mới thành lập gồm 4 phòng nghiệp vụ và 7 đơn vị BHXH huyện, thành phố. Đến nay đã được củng cố, kiện toàn, mở rộng và phát triển với 9 phòng nghiệp vụ và 9 đơn vị BHXH huyện trực thuộc. Đặc biệt, trước đây BHXH tỉnh phối hợp với các sở, ban ngành để tiến hành kiểm tra các đơn vị sử dụng lao động, doanh nghiệp…Hiện nay, Phòng Kiểm tra BHXH tỉnh đã được đổi tên thành Phòng Thanh tra – Kiểm tra để thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành nhằm nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra việc thực hiện Luật BHXH, Luật BHYT trên địa bàn tỉnh.

          Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao và căn cứ theo quy định của pháp luật, từ khi thành lập đến nay, BHXH tỉnh đã tổ chức triển khai thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả quan trọng: Tổng thu Bảo hiểm xã hội Việt Nam giao qua 28 năm là trên 40.000 tỷ đồng. (Trong đó số thu năm 2022: 5.395 tỷ đồng tăng 5.378 tỷ đồng (316 lần) so với năm 1995: 17 tỷ đồng). Năm 1995, ngành BHXH tỉnh quản lý 55.000 người tham gia BHXH bắt buộc thì đến cuối năm 2022 số người tham gia BHXH bắt buộc đã lên tới 216.634 người (tăng 2,9 lần so với năm 1995). Cùng với việc phát triển đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, trên cơ sở lộ trình được quy định tại Luật BHXH, toàn ngành đã triển khai tuyên truyền, vận động đối tượng tham gia BHXH tự nguyện (thực hiện từ năm 2008) và BHTN (từ đầu năm 2009). Đây là loại hình mới, nhưng số đối tượng tham gia cũng tăng dần theo thời gian. Cụ thể: Năm 2008, số người tham gia BHXH tự nguyện là 133 người, đến cuối năm 2022 số người tham gia là 23.322 người (tăng 174,3 lần so với năm 2008). Đặc biệt là BHTN: Năm 2009 số người tham gia BHTN là 58.287 người đến năm 2022 đã có 205.033 người tham gia (tăng 3,51 lần so với năm 2009).

           Số người thuộc diện quản lý chi trả hàng tháng không ngừng tăng. Năm 1995, là khoảng 12.000 người thì đến năm 2022 đã lên đến 101.954 người (tăng 9 lần so với năm 1995) với tổng số tiền chi trả trong 28 năm là trên 54.000 tỷ đồng. Từ năm 1995-2022, BHXH tỉnh đã xét duyệt và chi trả kịp thời hàng trăm nghìn người hưởng các chế độ, trong đó trên 71.000 người hưởng chế độ dài hạn, gần 80.000 lượt người hưởng chế độ một lần. Ngoài ra, các chế độ trợ cấp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, nghỉ dưỡng sức phục hồi sức khoẻ cũng được giải quyết kịp thời cho hàng trăm vạn lao động được hưởng. Việc giải quyết cũng như điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH theo quy định của Nhà nước được thực hiện kịp thời, chính xác, khách quan đã tạo nên sự tin tưởng, đồng thuận của Nhân dân tạo cơ sở nền tảng vững chắc phát triển mở rộng đối tượng, tiến tới BHXH cho mọi người lao động và BHYT toàn dân. Bên cạnh việc mở rộng đối tượng tham gia các loại hình BHXH, trong những năm qua số người tham gia BHYT cũng có sự gia tăng nhanh chóng. Nếu như năm 2003 (năm đầu tiên BHXH tỉnh thực hiện tiếp nhận tổ chức, nhiệm vụ của BHYT chuyển sang) toàn tỉnh có khoảng 60.000 người tham gia BHYT thì đến cuối năm 2022 đã tăng lên 1.664.971 người; đạt tỷ lệ bao phủ 92,67% dân số.

           BHXH tỉnh Nam Định chủ động phối hợp và đề xuất với các sở, ban, ngành có liên quan các biện pháp nhằm tạo điều kiện thuận lợi và thực hiện giải quyết đúng, đủ, kịp thời quyền lợi cho đối tượng khi đi KCB BHYT. Từ năm 2003 đến nay, đã giám định, thanh toán chi phí KCB BHYT cho trên 28 triệu lượt bệnh nhân BHYT, với tổng số tiền thanh toán từ quỹ BHYT là 13.800 tỉ đồng. Chỉ tính riêng năm 2022 đã giám định, thanh toán chi phí KCB BHYT cho 2,9 triệu lượt bệnh nhân BHYT, với tổng số tiền thanh toán từ quỹ BHYT là 1.266 tỉ đồng (gấp 8 lần so với năm 2003). Đây là nguồn tài chính thể hiện vai trò ngày càng quan trọng, chiếm tỷ trọng cao trong tổng nguồn chi quỹ BHYT, đồng thời thể hiện tính nhân đạo, chia sẻ trong cộng đồng khi gặp ốm đau, bệnh tật.

          Công tác tiếp nhận và quản lý hồ sơ, cải cách thủ tục hành chính trong quản lý và điều hành được đẩy mạnh, có nhiều kết quả đáng ghi nhận, từng bước đáp ứng yêu cầu quản lý và chỉ đạo của BHXH Việt Nam, trong đó nhận thức của công chức, viên chức (CCVC) có nhiều thay đổi tích cực; thủ tục hành chính được đơn giản; thời gian xử lý công việc được cắt giảm; tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tượng tham gia và thụ hưởng. Tính đến ngày 31-12-2022, toàn tỉnh có trên 93% đơn vị sử dụng lao động thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực thu BHXH, BHYT, BHTN

Công tác ứng dụng CNTT vào các hoạt động nghiệp vụ tại BHXH tỉnh Nam Định được chú trọng thường xuyên. Đến nay, các lĩnh vực hoạt động quản lý hầu hết được thực hiện bằng các chương trình phần mềm nhờ vậy quản lý chặt chẽ người tham gia, xét duyệt, giải quyết nhanh chóng các chế độ BHXH, BHYT cho người thụ hưởng…Đặc biệt thực hiện Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030. BHXH tỉnh đã xác thực được 1.187.459/1.622.070 thông tin nhân khẩu; 284/285 cơ sở khám chữa bệnh BHYT tiếp đón bệnh nhân đến khám, chữa bệnh bằng CCCD, có 96.495 người đã dùng CCCD đăng ký khám, chữa bệnh được hệ thống Thông tin giám định ghi nhận. Có 343.226 người lao động có tài khoản VssID-ứng dụng BHXH số trên thiết bị điện thoại thông minh.

Với những kết quả đạt được, trong quá trình hoạt động, BHXH tỉnh Nam Định đã được tặng Cờ thi đua của Chính phủ, BHXH Việt Nam và UBND tỉnh; bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; nhiều bằng khen của UBND tỉnh và của BHXH Việt Nam. Năm 2018, BHXH tỉnh Nam Định đã được tặng Cờ thi đua của Chính phủ do hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm 2018. Đặc biệt năm 2019, đơn vị đã vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng nhì. Năm 2020, tặng cờ thi đua của BHXH Việt Nam và của UBND tỉnh Nam Định do hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm 2020.