Phát triển điện gió ngoài khơi

Giới thiệu về Luật Điện lực năm 2024 tại họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch Nước về các Luật được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ Tám, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài nhấn mạnh, “Luật gồm 9 chương, 81 Điều, sẽ giải quyết được các khó khăn, vướng mắc của ngành điện hiện nay, bảo đảm năng lượng điện, hướng đến mục tiêu Net Zero và góp phần thúc đẩy ngành điện lực phát triển bền vững, hiệu quả, bảo đảm cung ứng điện cho phát triển kinh tế – xã hội và phục vụ đời sống sinh hoạt của nhân dân”.

Các nội dung mới của Luật như: Bổ sung nội dung áp dụng Luật Điện lực đối với thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư dự án điện lực; Quy định đặc thù đầu tư xây dựng dự án, công trình điện lực khẩn cấp; Lựa chọn nhà đầu tư đối với dự án đầu tư kinh doanh điện lực; Quy định về phát triển điện gió ngoài khơi.

Bổ sung quy định về kế hoạch thực hiện quy hoạch phát triển điện lực, kế hoạch thực hiện quy hoạch tỉnh, trong đó có nội dung về phương án phát triển mạng lưới cấp điện. Bổ sung quy định về chủ trương đầu tư dự án điện lực; đầu tư xây dựng dự án, công trình điện lực khẩn cấp; về hợp đồng dự án nhà máy điện đầu tư theo phương thức đối tác công tư áp dụng loại hợp đồng xây dựng – kinh doanh – chuyển giao; Đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án đầu tư kinh doanh điện lực.

Hiệu chỉnh quy định chung về đầu tư xây dựng dự án điện lực; phát triển điện ở vùng nông thôn, đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn. Bỏ quy định về lập, thẩm định, phê duyệt, công bố, tổ chức thực hiện và điều chỉnh quy hoạch phát triển điện lực; Chi phí lập, thẩm định, phê duyệt, công bố, điều chỉnh và đánh giá thực hiện quy hoạch phát triển điện lực và sử dụng đất cho các công trình điện lực.

Một nội dung hoàn toàn mới của Luật là quy định về điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới. Theo đó, quy định về phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới; phát triển điện tự sản xuất, tự tiêu thụ từ nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới; cải tạo, sửa chữa, thay thế thiết bị nhà máy điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới; tháo dỡ công trình thuộc dự án điện năng lượng mới.

Luật có quy định mới về phát triển điện gió ngoài khơi, trong đó quy định về khảo sát dự án; chấp thuận hoặc quyết định chủ trương đầu tư dự án điện gió ngoài khơi, lựa chọn nhà đầu tư dự án điện gió ngoài khơi.

Về điện gió ngoài khơi, Thứ trưởng Bộ Công thương cho biết “Theo pháp luật về biển đảo hiện nay, các công trình ngoài 6 hải lý sẽ quản lý khác so với công trình trong phạm vi 6 hải lý, trong khi đó, các công trình trong phạm vi 6 hải lý cũng đang sử dụng công nghệ điện gió ngoài khơi. Vì vậy, trong quá trình xây dựng luật, chúng tôi đã tính toán đến sự thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật. Luật Điện lực năm 2024 đưa ra những quy định khung và Chính phủ quy định chi tiết đảm bảo tính thống nhất thực hiện sau này.”

Thông tin thêm về điện mặt trời mái nhà, Thứ trưởng nói “quy định của pháp luật tương đối rõ, nhưng một số vấn đề mang tính chất kỹ thuật nhằm đảm bảo độ ổn định của hệ thống điện và tỷ lệ năng lượng tái tạo, trong đó có điện gió và điện mặt trời sẽ được quy định tùy từng thời kỳ và phụ thuộc vào hạ tầng lưới điện Việt Nam. Nếu nguồn nền phát triển tốt, chúng ta có dư địa để phát triển năng lượng tái tạo; Nhưng nếu nguồn nền chậm và ít, sẽ có giải pháp như sử dụng pin lưu trữ để cân bằng hệ thống điện”.

Bổ sung cơ chế giá điện hai thành phần

Đáng lưu ý, Luật quy định về tạm ngừng, khôi phục hoạt động của thị trường điện giao ngay trong thị trường điện cạnh tranh các cấp độ; quy định về Hợp đồng kỳ hạn điện, Hợp đồng quyền chọn mua điện hoặc bán điện, hợp đồng tương lai điện; bổ sung các yêu cầu về việc liên kết lưới điện với nước ngoài thông qua hệ thống điện quốc gia; bổ sung một số nguyên tắc về xây dựng giá điện cho các loại hình; bổ sung phương pháp hướng dẫn và hình thức định giá đối với lưới điện truyền tải do các thành phần kinh tế ngoài nhà nước đầu tư xây dựng và bổ sung cơ chế giá điện hai thành phần (giá công suất, giá điện năng).

Luật còn bổ sung các nguyên tắc, yêu cầu nhằm minh bạch, công bằng trong điều độ, vận hành hệ thống điện quốc gia, quy định về quản lý nhu cầu điện để nâng cao tính hiệu quả trong sử dụng điện, giao Chính phủ quy định các trường hợp xảy ra tình huống cấp bách đe dọa nghiêm trọng đến khả năng bảo đảm cung cấp điện và giao Bộ trưởng Bộ Công Thương quyết định việc huy động các nhà máy điện, nhằm bảo đảm an ninh cung cấp điện trong tình huống này. Bổ sung quyền và nghĩa vụ của đơn vị điện lực được cấp giấy phép hoạt động điện lực, đơn vị điều hành giao dịch thị trường điện, bỏ quyền và nghĩa vụ của đơn vị tư vấn chuyên ngành điện lực.

Luật sửa đổi, bổ sung một số nội dung về thẩm quyền của Bộ trưởng Công thương trong quy định về bảo vệ an toàn đường dây dẫn điện trên không; bổ sung nội dung về trách nhiệm của chủ đầu tư hoặc đơn vị quản lý vận hành trạm điện trong quy định chung về an toàn điện; sửa đổi, bổ sung một số nội dung an toàn trong phát điện; truyền tải điện; phân phối điện; sử dụng điện cho sản xuất; sử dụng điện cho sinh hoạt, dịch vụ; an toàn ở nông thôn, miền núi, biên giới, hải đảo; bổ sung quy định chung về an toàn điện; kiểm định an toàn kỹ thuật thiết bị, dụng cụ điện; bổ sung 1 mục riêng quy định về an toàn công trình thủy điện.

Luật cũng bỏ thủ tục hành chính cấp giấy phép hoạt động điện lực đối với lĩnh vực tư vấn.

Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1.2.2025, để bảo đảm các quy định của Luật được triển khai hiệu quả, Bộ Công Thương đang phối hợp với Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ và các cơ quan có liên quan khẩn trương trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Danh mục và phân công cơ quan chủ trì soạn thảo các văn bản quy định chi tiết Luật Điện lực; Xây dựng và ban hành Kế hoạch thi hành Luật… Tổ chức tuyên truyền, phổ biến Luật Điện lực năm 2024 và các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết thi hành Luật.