Theo hồ sơ, Công ty Cổ phần sản xuất thép Vina One (viết tắt Công ty Vina One) có nhà máy sản xuất thép định hình trong khu công nghiệp Vĩnh Lộc – Bến Lức. Tại đây, Công ty có nhà kho chứa thép thành phẩm. Sau đó, Công ty đã nhận chuyển nhượng thêm phần đất của người dân phía ngoài hàng rào khu công nghiệp để xây dựng thêm nhà kho chứa thép thành phẩm với mục đích tận dụng mặt đường Quốc lộ 1A cho hoạt động kinh doanh.
Mặc dù chưa được UBND tỉnh Long An có văn bản cho phép nhưng từ tháng 12/2021 Công ty Vina One đã ký nhiều hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp với diện tích gần 3ha đất lúa, đất trồng cây lâu năm của các hộ dân để xây dựng thêm nhà kho chứa thép. Cụ thể, đến ngày 15/9/2022, UBND tỉnh Long An mới có Văn bản số 8587/UBND-KTTC về chấp thuận chủ trương cho Công ty Vina One nhận chuyển nhượng, nhận góp vốn, thuê quyền sử dụng đất nông nghiệp để thực hiện dự án phi nông nghiệp là mở rộng nhà kho chứa thép thành phẩm tại ấp Voi Lá, xã Long Hiệp, huyện Bến Lức.
Một vấn đề khác cũng làm dư luận băn khoăn liệu có dấu hiệu sai phạm không khi Công ty Vina One đã được Sở TN&MT tỉnh Long An đề xuất tại nhiều tờ trình cho phép được chuyển mục đích sử dụng đất thành từng đợt theo kiểu mua được phần đất nào thì xin giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích thành đất phi nông nghiệp, kể cả phần đất do nhà nước quản lý để san lấp, xây dựng thêm nhà kho chứa thép thành phẩm?
Bởi khi nhận thấy đề xuất này là không đúng quy định, ngày 27/10/2022, Văn phòng UBND tỉnh Long An đã có Văn bản số 10061/UBND-KTTC với nội dung Dự án mở rộng nhà kho chứa thép thành phẩm là dự án độc lập mới nên không áp dụng cơ chế cho san lấp mặt bằng và cho giao đất, cho thuê đất từng đợt.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu, ngày 25/11/2022, ông Huỳnh Nghĩa Thiện, Tổng Giám đốc Công ty Vina One đã đồng loạt ký 4 đơn xin thuê đất, xin giao đất, xin thẩm định nhu cầu sử dụng đất, xin chuyển mục đích sử dụng đất gửi Sở TN&MT tỉnh Long An.
Ngày 23/12/2022, ông Phan Văn Tâm, Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Long An ký Tờ trình số 8968/TTr-STNMT với nội dung đề nghị cho doanh nghiệp được thuê phần đất do nhà nước quản lý, và cho chuyển đổi gần 3ha đất nông nghiệp thành đất sản xuất phi nông nghiệp.
Căn cứ Tờ trình trên, ngày 3/3/2023, UBND tỉnh Long An ban hành Quyết định số 1560/QĐ-UBND về việc thu hồi đất để cho thuê đất và cho phép Công ty Vina One chuyển mục đích sử dụng đất. Theo đó, gần 3ha đất mở rộng nhà kho của Công ty Vina One được UBND tỉnh cho thuê đất hình thức trả tiền một lần.
Trong đó, có 188,5m2 đất giao thông do nhà nước quản lý để phục vụ cho dự án mở rộng nhà kho chứa thép thành phẩm. Dư luận đặt vấn đề, theo Điều 118 Luật Đất đai năm 2013, nếu đất nhà nước quản lý cho thuê không qua đấu giá trong trường hợp này liệu có thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh Long An?
Điều làm dư luận quan tâm là Công ty Vina One lại được thuê đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê. Rõ ràng điều này không tuân thủ đúng tinh thần Nghị quyết số 82/2019/QH14 ngày 14/6/2019 của Quốc hội về tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị, đi ngược lại Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, về “Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao”.
Nhận định về các vấn đề này, ông Võ Văn Đồng, nguyên Cục trưởng Cục III Thanh tra Chính phủ cho rằng, điểm h, Điều 2 của Nghị quyết số 82/2019/QH14 đã quy định cần khắc phục bất cập về cơ chế xác định giá thuê đất trong trường hợp cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, bảo đảm phù hợp với giá thị trường, tránh thất thoát ngân sách nhà nước. Nghiên cứu thu hẹp các trường hợp cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê, chuyển sang hình thức cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm, bảo đảm nguồn thu ổn định từ đất đai.
Còn Mục 2.2 của Nghị quyết số 18-NQ/TW cũng xác định cơ bản thực hiện hình thức cho thuê đất trả tiền hằng năm và quy định cụ thể các trường hợp trả tiền thuê đất một lần, phù hợp với tính chất, mục đích sử dụng đất, bảo đảm nguồn thu ổn định, tránh thất thoát ngân sách nhà nước.
Việc Công ty Vina One được thuê đất trả tiền cho cả thời gian thuê là chưa đúng tinh thần của Nghị quyết 82/2019/QH14 của Quốc hội và Nghị quyết 18-NQ/TW của BCH Trung ương Đảng. Việc này cần xem xét, xử lý tránh trường hợp bên thuê đất sẽ đem quyền sử dụng đất này thế chấp ngân hàng như nhiều trường hợp khác, gây ra áp lực bất lợi tài chính ngân hàng, còn ngân sách sẽ bị thất thoát.
Mặc khác, Công ty Vina One được cho phép xây dựng thêm nhà kho chứa thép để kết nối với nhà máy, nhà kho đã có trong Khu công nghiệp Vĩnh Lộc – Bến Lức là có dấu hiệu phá vỡ quy hoạch sản xuất công nghiệp của tỉnh Long An, sẽ tác động xấu đến môi trường nên cần được lưu ý.
Để xử lý vấn đề này, theo ông Võ Văn Đồng, nguyên Cục trưởng Cục III Thanh tra Chính phủ thì Ủy ban Kiểm tra Trung ương cần vào cuộc để kiểm tra việc chấp hành Nghị quyết số 18-NQ/TW đối với Ban Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Long An, và Thanh tra Chính phủ cần thanh tra việc áp dụng Nghị quyết số 82/2019/QH14 đối với việc chuyển đổi đất, cho thuê đất đối với Công ty Vina One. Nếu phát hiện sai phạm thì cần chuyển cơ quan điều tra để xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
Hiện nay, chủ trương của Đảng và Nhà nước đang hạn chế hình thức cho thuê đất trả tiền một lần nhằm tạo nguồn thu ổn định từ đất đai. Việc UBND tỉnh Long An quyết định cho Công ty Vina One thuê gần 3ha đất với hình thức cho thuê đất trả tiền một lần liệu có đúng quy định? Câu trả lời này xin chờ sự trả lời từ phía cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
theo PV – Báo Công lý