Hôm nay, tôi rất vui được tham dự Hội nghị Thường trực HĐND các tỉnh, thành phố khu vực miền Đông Nam bộ và Khu vực đồng bằng sông Cửu Long tổ chức tại tỉnh Long An, mảnh đất “trung dũng, kiên cường, toàn dân đánh giặc”. Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tôi xin gửi tới các đồng chí lãnh đạo, quý vị đại biểu, các vị khách quý tham dự hội nghị cùng đồng bào, đồng chí tỉnh Long An lời chúc sức khỏe, hạnh phúc. Tôi tin rằng, hội nghị của chúng ta sẽ thành công, đạt mục đích, yêu cầu đề ra.

Bước đổi mới trong tổ chức hội nghị Thường trực HĐND khu vực

Trong những tháng đầu năm nay, cả thế giới phải gồng mình gánh chịu những tác động chưa từng có của đại dịch Covid – 19. Cùng với đó, nước ta cũng chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, thiên tai bất thường, gây thiệt hại lớn ở nhiều khu vực trong cả nước, trong đó, tình hình xâm nhập mặn ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long xảy ra rất nghiêm trọng. Trước những khó khăn, thách thức đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội và Chính phủ đã kịp thời đưa ra nhiều quyết sách để chỉ đạo các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương thực hiện các giải pháp phòng, chống dịch bệnh có hiệu quả, nhanh chóng duy trì, phục hồi và phát triển kinh tế. Đến nay, bước đầu chúng ta đã cơ bản kiểm soát được dịch bệnh, ngăn chặn sự lây lan trong cộng đồng, bảo đảm sự an toàn về tính mạng và sức khỏe của người dân. Các giải pháp ứng phó của Việt Nam được các quốc gia, tổ chức quốc tế đánh giá cao và ghi nhận là điểm sáng trong công tác phòng, chống đại dịch Covid – 19.

Giữa bối cảnh đại dịch và kinh tế toàn cầu suy giảm mạnh, trong khi nhiều nước tăng trưởng âm thì tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm của nước ta đạt 1,81%, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ các năm trước, tuy nhiên cũng là kết quả khá khả quan. Năm nay, Việt Nam đảm nhận nhiều trọng trách như Chủ tịch ASEAN, Chủ tịch AIPA và Ủy viên không Thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Vai trò, vị thế của nước ta trong khu vực và trên trường quốc tế được nâng cao.

Những thành tựu trên là kết quả của sự đoàn kết, chung sức, đồng lòng của toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị, trong đó, có sự đóng góp của HĐND các cấp. Trong điều kiện các ngành, các cấp phải tập trung cho công tác phòng, chống dịch bệnh, phục hồi, phát triển kinh tế, HĐND đã luôn đồng hành, sát cánh cùng chính quyền địa phương, đưa ra các quyết sách kịp thời và tổ chức thực hiện, giám sát thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách của Trung ương cũng như của địa phương.

Hội nghị Thường trực HĐND khu vực được tổ chức tại tỉnh Long An với chủ đề “Kinh nghiệm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND cấp tỉnh”. Đây là hội nghị khu vực lớn nhất từ trước đến nay do được tổ chức kết hợp giữa hai khu vực để chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm, bàn bạc các giải pháp để thực hiện ngày càng tốt hơn nữa vai trò và nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đây là một bước đổi mới phương thức kết hợp trong tổ chức hội nghị Thường trực HĐND giữa các khu vực.

Tôi đánh giá cao việc Ban tổ chức đã tổ chức Tọa đàm vào chiều hôm qua để có thêm nhiều thời gian cho các đại biểu trao đổi, thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm hay, đề xuất được nhiều ý kiến, kiến nghị gửi tới Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ trong việc hoàn thiện thể chế, nhất là các quy định của pháp luật về tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương. Qua trình bày của đại diện Thường trực HĐND tỉnh Long An về tổng hợp ý kiến tại tọa đàm, tôi thấy các đại biểu rất tâm huyết, sâu sắc và trí tuệ. Tôi hoan nghênh và ghi nhận ý kiến của các đại biểu, đồng thời giao Ban Công tác đại biểu tổng hợp đầy đủ, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết các ý kiến xác đáng.

Qua theo dõi hoạt động của HĐND và phát biểu của các đại biểu hôm nay, tôi rất vui mừng khi thấy, HĐND các tỉnh, thành trong hai khu vực đã hoạt động rất hiệu quả, thực hiện tốt nhiệm vụ, quyền hạn của mình, góp phần quan trọng vào việc duy trì, phát triển kinh tế – xã hội của địa phương. Nổi bật là việc đổi mới các kỳ họp, nội dung kỳ họp nâng cao chất lượng, hiệu quả các phiên thảo luận, chất vấn, giám sát… Các hoạt động đối ngoại, cũng như việc trao đổi kinh nghiệm, bồi dưỡng kỹ năng cho đại biểu HĐND các cấp cũng ngày càng được quan tâm.

Quốc hội rất quan tâm đến hoạt động của HĐND nên tại các kỳ họp, cụ thể là các phiên thảo luận về kinh tế – xã hội, các dự án luật quan trọng liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ của HĐND, các phiên chất vấn và trả lời chất vấn, giám sát, Quốc hội đều mời Thường trực HĐND các tỉnh, thành phố về dự khán để theo dõi, rút kinh nghiệm trong điều hành, hoạt động, cùng nhau học tập, trao đổi kinh nghiệm. Tôi rất vui khi Thường trực HĐND các tỉnh đã áp dụng một số kinh nghiệm trong hoạt động của Quốc hội vào hoạt động của HĐND như: Chất vấn theo phương thức hỏi 1 phút – trả lời 3 phút; cách thức thảo luận, tranh luận tại phiên họp; ứng dụng công nghệ thông tin trong phục vụ tài liệu kỳ họp HĐND và giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri… Những vấn đề liên quan đến hoạt động của HĐND thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội luôn được xử lý kịp thời, nhịp nhàng, đúng quy định.

Để có được những thành công đó, bên cạnh những yếu tố khách quan về sự ổn định và hoàn thiện của hệ thống pháp luật, sự quan tâm của Đảng, Nhà nước trong việc tạo cơ chế đối với tổ chức, hoạt động của HĐND theo hướng hiệu quả hơn, thực chất hơn… phải khẳng định rằng, có sự năng động, chủ động, đổi mới, sáng tạo của mỗi địa phương, mỗi cấp chính quyền trong việc xây dựng kế hoạch cụ thể theo chức năng, nhiệm vụ, sự quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, xây dựng, đào tạo đội ngũ cán bộ tham mưu giúp việc cho HĐND và đặc biệt là tinh thần trách nhiệm cao của các đại biểu HĐND.

Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tôi đánh giá cao và ghi nhận những kết quả đạt được của HĐND các địa phương đã đạt được thời gian qua.

Kiểm soát tốt việc thực hiện quyền lực nhà nước ở địa phương

Thời gian tới, nhiệm vụ của chúng ta còn rất nặng nề. Chúng ta còn chưa đầy 6 tháng, vừa phải phòng, chống dịch bệnh, nhanh chóng phục hồi kinh tế, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, chăm lo đời sống nhân dân vừa phải chuẩn bị tiến hành Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, bầu cử ĐBQH Khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021- 2026. Để nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND, trong khuôn khổ hội nghị, tôi đề nghị các đại biểu lưu ý một số nội dung sau:

Thứ nhất, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND, khẳng định vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân. Tiếng nói của các đại biểu HĐND và tiếng nói của Nhân dân địa phương. Đó là trọng trách của các đại biểu HĐND. HĐND phải kiểm soát tốt việc thực hiện quyền lực nhà nước ở địa phương.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã có hiệu lực từ ngày 1.7.2020 với một số thay đổi trong các quy định liên quan đến hoạt động của HĐND, UBND các cấp, đề nghị các đồng chí nghiên cứu, thực hiện tốt các quy định mới này.

Cần tiếp tục bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của cấp ủy Đảng đối với hoạt động của HĐND. Tập trung nâng cao vai trò, trách nhiệm của Thường trực, các Ban và mỗi đại biểu HĐND các cấp. Các Ban của HĐND phải chú trọng hơn nữa chất lượng công tác thẩm tra, tăng tính phản biện để giúp các đại biểu có cơ sở quan trọng xem xét, thảo luận và quyết định các nội dung tại kỳ họp. Sau khi nghị quyết được ban hành, Thường trực và các Ban của HĐND cần thường xuyên theo dõi, giám sát chặt việc triển khai thực hiện để kịp thời phát hiện những vướng mắc và kiến nghị biện pháp xử lý. Đề nghị Thường trực, các Ban của HĐND nghiên cứu kinh nghiệm của các cơ quan của Quốc hội trong việc thẩm tra các tờ trình, dự thảo của Chính phủ.

Các đại biểu HĐND cần tăng cường đi thực tế cơ sở, theo dõi giám sát hoạt động của các cơ quan chức năng trong việc thực hiện các quy định của pháp luật, nghị quyết của HĐND, việc xem xét, giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri. Đồng thời, dành thời gian thỏa đáng cho việc nghiên cứu tài liệu để chuẩn bị ý kiến phát biểu có chất lượng.

Công tác điều hành của chủ tọa kỳ họp cần tiếp tục đổi mới theo hướng tạo điều kiện để đại biểu phát huy trí tuệ, tinh thần trách nhiệm tham gia thảo luận, góp ý thẳng thắn về nội dung các đề án, tờ trình, dự thảo nghị quyết; đồng thời, định hướng xem xét những vấn đề còn những ý kiến khác nhau; dành thời gian thỏa đáng cho thảo luận, tranh luận và chất vấn, trả lời chất vấn…

Trong hoạt động giám sát chuyên đề, giải trình, HĐND cần tập trung vào những lĩnh vực bức xúc đang được cử tri quan tâm và phải thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc thực hiện kiến nghị sau giám sát của các cơ quan, đơn vị, tránh để xảy ra tình trạng các kiến nghị giám sát không được thực hiện.

Bên cạnh đó, cần quan tâm bồi dưỡng, nâng cao năng lực, kỹ năng hoạt động cho đại biểu HĐND, làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền để Nhân dân và cử tri thấu hiểu, đồng hành với Đảng, Nhà nước trong việc thực hiện chủ trương, chính sách, pháp luật.

Thứ hai, tiếp tục chuẩn bị Đại hội đảng bộ cấp tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025 và chủ động chuẩn bị cuộc bầu cử ĐBQH Khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Cần quán triệt đầy đủ, sâu sắc các quan điểm, chủ trương của Đảng vào tổng kết nhiệm kỳ 2015 – 2020 và áp dụng có hiệu quả các quy định, hướng dẫn cụ thể của cấp trên.

Thứ ba, HĐND cần thể hiện quyết tâm thực hiện đạt mức cao nhất các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của địa phương trong năm 2020.

Thứ tư, về liên kết vùng trong phát triển kinh tế – xã hội. Hội nghị đầu tiên của khu vực đồng bằng Sông Cửu Long nhiệm kỳ 2016 – 2021 được tổ chức tại Bến Tre cách đây gần 4 năm (tháng 10.2016). Sau hội nghị đó, nhiều cơ chế, chính sách được sửa đổi, nhiều giải pháp được thực hiện, đã góp phần tạo sự liên kết trong phát triển kinh tế của Vùng thời gian vừa qua. Tại hội nghị hôm nay, với sự kết hợp của 2 khu vực miền Đông Nam bộ và khu vực đồng bằng sông Cửu Long, tôi rất mong các đại biểu tiếp tục quan tâm đến nội dung này để cùng nhau giải quyết những vấn đề đang đặt ra trong mối quan hệ liên kết vùng, nhất là trong việc phát triển kinh tế – xã hội, ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, dịch bệnh, phát triển cơ sở hạ tầng… đưa khu vực phía Nam phát triển nhanh và bền vững hơn.

Tôi mong muốn, vai trò của các cơ quan dân cử, hoạt động của HĐND các cấp luôn ngày càng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động, xứng đáng là cơ quan đại diện cho ý chí, nguyện vọng của cử tri và Nhân dân mỗi địa phương, xứng đáng là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương.

______________

* Đầu đề và các tít xen do báo Đại biểu Nhân dân đặt