Quản lý đất đai, trật tự xây dựng còn nhiều phức tạp

Kết luận thanh tra khẳng định, tình hình vi phạm đất đai, trật tự xây dựng (TTXD) từ năm 2016 đến tháng 3/2020 tại huyện Bình Chánh còn nhiều phức tạp, có dấu hiệu của việc đầu cơ mua bán đất; việc phối hợp kiểm tra, kịp thời ngăn chặn các trường hợp vi phạm của UBND huyện và UBND các xã, thị trấn và lực lượng thanh tra xây dựng địa bàn huyện Bình Chánh chưa đồng bộ, kịp thời; không chủ động xử lý từ đầu các trường hợp có hành vi vi phạm về đất đai (giai đoạn mới có động thái tự chuyển mục đích sử dụng đất (SDĐ) trái phép để xây dựng) dẫn đến việc gây áp lực rất lớn cho hạ tầng khi hình thành các khu dân cư tự phát trên đất nông nghiệp.

Thanh tra TP cũng cho rằng, việc tự chuyển mục đích SDĐ trái phép chưa được UBND huyện và UBND các xã, thị trấn phát hiện, ngăn chặn kịp thời để người dân tự ý chuyển mục đích SDĐ không đúng quy định, tự phân lô bán nền, xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp và trên đất không phải là đất ở, làm ảnh hưởng đến công tác lập, quản lý quy hoạch SDĐ và quy hoạch nông thôn mới…

Qua kiểm tra hồ sơ và hiện trạng, thực tế có tình trạng việc chuyển mục đích SDĐ ở với diện tích lớn (hơn 1.000m²), đã được UBND huyện giải quyết tách thửa đất có hình thành đường giao thông và hạ tầng kỹ thuật có hiện trạng để đất trống chiếm gần 80% và có tình trạng 1 hộ đứng tên nhiều diện tích đất xin tách thửa…

Nhiều khu đất được chủ đất tự ý phân lô, xây móng. Ảnh: CT

Sai phạm nghiêm trọng cần chuyển cơ quan điều tra

Qua thanh tra, đã phát hiện nhiều trường hợp vi phạm nghiêm trọng về SDĐ trái mục đích; xây dựng không phép trên đất nông nghiệp, đất rạch; phân lô bán nền trái quy định… Đặc biệt, nhiều trường hợp nghiêm trọng tới mức cần chuyển cơ quan điều tra làm rõ.

Tại xã Bình Hưng, khu đất thuộc nhà hàng Hương Dừa cũ có tổng diện tích khoảng 15.000m², người dân đã xây dựng công trình không phép trên đất nông nghiệp, đất lấn rạch để cho thuê và mua bán giấy tay, chuyển nhượng qua lại nhiều người thu lợi bất chính, có nhiều sai phạm nghiêm trọng.

Việc người SDĐ lấn chiếm đất rạch, tự ý chuyển mục đích SDĐ thành đất ở, xây dựng nhà ở không phép trên đất nông nghiệp bán nhà ở cho các hộ dân để thu lợi bất chính là có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, cần tiếp tục chuyển cơ quan điều tra để làm rõ, xử lý nghiêm minh theo quy định.

Ngoài ra, tại xã Bình Hưng đoàn thanh tra cũng phát hiện khu ẩm thực Bình Xuyên (diện tích hơn 24.900m²) có nhiều sai phạm về xây dựng và SDĐ. Người SDĐ chưa được cơ quan có thẩm quyền giao đất để thực hiện đầu tư thương mại, dịch vụ nhưng đã tự ý chuyển mục đích SDĐ thành đất thương mại, dịch vụ không phù hợp quy hoạch; đã tiến hành xây dựng không phép trên đất nông nghiệp, đất ao, đất rạch các hạng mục như nhà xe, bãi gửi xe, khu vực phòng VIP, khu nhà bếp, nhà kho, khu vui chơi ngoài trời… là thực hiện không đúng quy định pháp luật có liên quan.

Các công trình này được xây dựng trong thời gian dài (khoảng 17 năm), hiện còn tồn tại các công trình không phép trên đất nông nghiệp, đất ao, đất rạch nhưng UBND huyện Bình Chánh, Thanh tra Sở Xây dựng, UBND xã Bình Hưng chưa xử lý dứt điểm các công trình theo quy định pháp luật.

Tình trạng chủ đất phân lô bán nền trên đất nông nghiệp diễn ra phổ biến tại xã Vĩnh Lộc A. Ảnh: CT

Hơn 5,2ha đất nông nghiệp bị “xẻ thịt”, xây dựng không phép

Tại xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B, Thanh tra TP cũng chỉ rõ hàng loạt sai phạm nghiêm trọng, nhiều trường hợp SDĐ không đúng mục đích, không phù hợp quy hoạch, tự ý xây dựng móng gạch, san lấp mặt bằng, có dấu hiệu phân lô trên đất nông nghiệp, chuyển nhượng mua bán giấy tay.

Trong đó, khu đất diện tích hơn 52.000m² ở xã Vĩnh Lộc B, dù chưa được cơ quan có thẩm quyền giao đất để thực hiện đầu tư dự án nhà ở nhưng chủ đất đã tự ý chuyển mục đích SDĐ thành đất ở, xây dựng không phép trên đất nông nghiệp 72 căn nhà ở riêng lẻ (nhà phố liên kế), bán nhà ở cho các hộ gia đình, cá nhân hình thành khu dân cư sinh sống. Việc tự ý chuyển mục đích SDĐ thành đất ở, xây dựng không phép trên đất nông nghiệp bán nhà ở cho các hộ dân để thu lợi có dấu hiệu vi phạm pháp luật, cần tiếp tục chuyển cơ quan điều tra để làm rõ và xử lý nghiêm minh.

Địa bàn xã Tân Quý Tây cũng để xảy ra tình trạng nhiều hộ dân SDĐ không đúng mục đích, xây nhà ở trên đất nông nghiệp, nhận chuyển nhượng bằng giấy viết tay… qua đó thể hiện sự thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm của lãnh đạo địa phương.

Trước tình hình quá phức tạp, khó quản lý, nhiều xã tại huyện Bình Chánh đã chọn phương án cắm biển cảnh báo. Ảnh: CT

Doanh nghiệp vi phạm nghiêm trọng Luật Đất đai

Tại xã Tân Nhựt, năm 2010, UBND TP có quyết định giao đất cho Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Huỳnh Thông (Công ty Huỳnh Thông) để đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật dự án Khu dân cư trung tâm thương mại tại xã Tân Nhựt (huyện Bình Chánh). Tuy nhiên, công ty này không thực hiện đúng trình tự thủ tục theo quy định, chưa chuyển mục đích SDĐ thành đất ở, chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai… nhưng đã phân lô, ký hợp đồng bán nền (thực chất là phân lô bàn nền đất nông nghiệp) là vi phạm nghiêm trọng Luật Đất đai.

Chủ đầu tư và các hộ dân đã triển khai xây dựng trên phần đất nông nghiệp 187 căn nhà ở riêng lẻ (nhà phố liên kế vườn), 225 căn hộ chung cư (trên diện tích 35 nền đất nông nghiệp), 2 hạng mục nhà điều hành dự án, hồ bơi và các hạng mục phụ trợ.

Công ty Huỳnh Thông tiến hành xây dựng nhà ở để bán nhưng không thực hiện hồ sơ pháp lý liên quan đến dự án phát triển nhà ở theo quy định của Luật Nhà ở, chưa được cơ quan có thẩm quyền giao đất để thực hiện đầu tư dự án nhà ở, chưa được thẩm định, phê duyệt dự án nhà ở.

Thanh tra TP xác định, những hành vi trên là vi phạm nghiêm trọng Luật Đất đai, vi phạm nghiêm trọng các quy định về SDĐ, vi phạm Luật Kinh doanh bất động sản, thực hiện không đúng quy định Luật Xây dựng để thu lợi bất chính là có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, có hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Nhà tôn là “đặc sản” của nhiều xã tại huyện Bình Chánh để lách luật, xây dựng trái phép. Ảnh: CT

Để làm rõ những sai phạm nêu trên, Chủ tịch UBND TP HCM giao Giám đốc Sở Nội vụ chủ trì, mời Uỷ ban Kiểm tra Thành uỷ, Thanh tra TP và các đơn vị có liên quan rà soát, tổng hợp, tham mưu UBND TP kiểm điểm làm rõ trách nhiệm về các thiếu sót, sai phạm đối với tổ chức, cá nhân là lãnh đạo UBND huyện Bình Chánh qua từng thời kỳ. Tùy theo tính chất, mức độ sai phạm mà có hình thức xử lý phù hợp, đúng quy định.

Đồng thời, UBND TP cũng giao Công an TP triển khai các biện pháp nghiệp vụ nhằm phát hiện các vụ việc có dấu hiệu hình sự để điều tra. Tập trung vào các vụ việc có dấu hiệu đưa, nhận môi giới hối lộ, tham nhũng, các đối tượng đầu cơ đất, mua bán chuyển nhượng thu lợi bất chính, xây dựng không phép, sai phép… xử lý nghiêm những sai phạm để lập lại kỷ cương trật tự xây dựng trên địa bàn huyện Bình Chánh.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.