Để đáp ứng nhu cầu sử dụng điện cho phát triển kinh tế – xã hội, hệ thống nguồn điện, lưới điện trên địa bàn thành phố Hà Nội đã không ngừng phát triển, hệ thống lưới điện từ 500kV đến 0,4kV rất đa dạng và phức tạp, được xây dựng đến tận từng thôn, làng, vùng sâu vùng xa để phục vụ đời sống kinh tế – xã hội và sinh hoạt của người dân. Cùng với tốc độ phát triển hệ thống lưới điện của Thành phố Hà Nội ngày càng nhanh, đa dạng và phức tạp, các vi phạm về hành lang an toàn lưới điện cao áp và vi phạm an toàn điện khi sử dụng điện ngày càng nhiều. Từ năm 2014 đến nay, trên địa bàn Thành phố đã xảy ra hàng trăm vụ tai nạn về điện và các vụ vi phạm hành lang bảo vệ an toàn lưới điện cao áp, trong đó có 21 vụ tai nạn do sử dụng điện gây chết người, hàng chục vụ vi phạm hành lang bảo vệ lưới điện cao áp gây sự cố lưới điện, việc sử dụng điện thiếu an toàn còn là nguyên nhân gây cháy nổ làm thiệt hại về tài sản, tính mạng con người và ảnh hưởng đến cung cấp điện liên tục cho hệ thống điện.

Những nguyên nhân gây tai nạn điện: 

– Sửa chữa điện khi chưa đóng/ngắt nguồn điện

– Kiểm tra các thiết bị điện nhưng không dùng dụng cụ hỗ trợ, bảo vệ

– Tiếp xúc trực tiếp với các vật mang điện

– Sử dụng các thiết bị đang bị rò rỉ điện

– Chạm tay trực tiếp vào ổ điện, dây điện trần hoặc dây dẫn điện bị hở

– Tiếp xúc với các phần tử đã được tách ra khỏi nguồn điện nhưng vẫn còn đang tích điện

– Phóng điện hồ quang khi đóng cắt các cầu dao điện có tải lớn hay khi ngắn mạch,… các tia hồ quang sinh ra có nhiệt độ rất cao. Hồ quang điện sẽ gây bỏng nặng và bỏng sâu đối với những người ở trong phạm vi ảnh hưởng, vết thương này rất khó chữa trị.

– Vi phạm khoảng cách an toàn với trạm biến thế và lưới điện cao áp.

– Đối với điện cao áp hay đường dây cao áp, điện sẽ bị phóng ra ngoài không khí, dù bạn chỉ đến gần chứ không tiếp xúc trực tiếp thì vẫn rất nguy hiểm. Ở khoảng cách tiếp xúc đủ nhỏ sẽ có hiện tượng phóng điện cao áp, dòng điện lớn đi qua cơ thể và dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Nhằm đảm bảo an toàn lưới điện và phòng, tránh tai nạn điện trong nhân dân, Sở Công Thương Hà Nội tuyên tuyên truyền đến các tổ chức, nhân dân trên địa bàn Thành phố Hà Nội một số biện pháp đảm đảm bảo an toàn trong sử dụng điện và phòng tránh tai nạn điện trong mùa mưa bão như sau:

1. Biện pháp đảm đảm bảo an toàn trong sử dụng điện
2. Lắp đặt thiết bị đóng cắt điện đúng cách:

– Khi lắp đặt phải lắp cầu dao hay aptomat ở đầu dây cấp điện chính và các nhánh rẽ ở các tầng nhà. Ngoài ra, cũng cần lắp cầu chì ở trước các ổ cắm điện để ngắt dòng điện khi có chạm chập, hoặc quá tải, ngăn ngừa phát hoả do điện.

– Thiết bị bảo vệ đóng cắt điện cần được lắp đặt trên dây pha, tốt nhất nên lắp đặt đồng thời cả dây pha và dây trung tính.

2. Lựa chọn các thiết bị đóng cắt bảo vệ phải phù hợp với công suất sử dụng, có nắp đậy che kín phần mang điện. Nên lắp thêm thiết bị chống rò điện để phòng tránh các sự cố điện nguy hiểm, đặc biệt là những vùng ngập nước.
3. Vị trí lắp đặt cầu dao, cầu chì, công tắc, ổ điện:

– Để đảm bảo an toàn khi sử dụng điện trong gia đình, vị trí đặt cầu dao, cầu chì, công tắc, ổ cắm điện phải là nơi cao ráo, đảm bảo thuận tiện khi sử dụng.

– Đối với những hộ gia đình có trẻ nhỏ hoặc nằm trong vùng có thể bị ngập nước cần lưu ý đặt cao hơn nền và sàn nhà ít nhất 1,4 mét.

4. Giữ khoảng cách an toàn với nguồn điện trong gia đình:

Không chạm vào chỗ đang có điện trong nhà như: Ổ cắm điện, cầu dao, cầu chì không có nắp đậy, chỗ nối dây, dây điện trần… để không bị điện giật chết người. Khi sử dụng các công cụ điện cầm tay (máy khoan, máy mài…) phải mang găng tay cách điện hạ thế để không bị điện giật khi công cụ bị rò điện.

5. Tránh xa nơi điện thế nguy hiểm:

– Giữ khoảng cách tiếp xúc xa, an toàn để tránh hiện tượng phóng điện cao áp, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

– Tại những nơi điện cao thế nguy hiểm, cần sử dụng khóa liên động, đèn tín hiệu, biển báo nguy hiểm và hàng rào để đề phòng có người vô ý tiếp xúc.

6. Tránh sử dụng thiết bị điện khi đang sạc:

– Không vừa sử dụng vừa sạc điện thoại, khi sạc xong thì cần rút ra để tránh cháy nổ đồng thời gây nguy hiểm nếu gia đình nào có trẻ nhỏ khi con bạn vô tình nghịch tới.

7. Khi lắp đặt thiết bị điện trong gia đình:

– Tuyệt đối không lắp đặt các thiết bị điện ở những nơi ẩm ướt, ngập nước, không để trang thiết bị điện phát nhiệt ở gần đồ vật dễ cháy nổ. Cần tiến hành nối đất vỏ kim loại cho các thiết bị dùng điện trong nhà như: tủ lạnh, bếp điện, máy giặt,… để phòng tránh các trường hợp chập cháy điện.

8. Sử dụng thiết bị điện chất lượng tốt:

– Dây điện trong nhà phải được đặt trong ống cách điện và dùng loại dây có vỏ bọc cách điện, có tiết diện dây đủ lớn để dây điện không bị quá tải dễ dẫn đến chập cháy.

– Không sử dụng dây điện, thiết bị điện, đồ dùng điện trong nhà có chất lượng kém.

9. Kiểm tra hệ thống đường điện:

– Trong quá trình sử dụng, cần phải thường xuyên kiểm tra đường dây; các thiết bị đóng cắt, bảo vệ điện như: cầu dao, cầu chì, công tắc, ổ cắm,…; các thiết bị sử dụng điện trong nhà. Bên cạnh đó, tốt nhất hãy ngắt nguồn điện các thiết bị khi không sử dụng để đề phòng cháy nổ, chập điện.

– Trường hợp dây dẫn điện bị đứt, tróc cách điện hay các thiết bị, đồ dùng điện bị hư hỏng cần phải thay thế hoặc sửa chữa mới được tiếp tục sử dụng. Nếu muốn tự sửa cần tuân thủ các biện pháp an toàn trong quá trình sửa chữa điện hoặc liên hệ với thợ sửa điện chuyên nghiệp để được giúp đỡ.

10. Khi ngập nước, trời mưa to, có sấm sét:

– Trong những trường hợp này, cần phải nhanh chóng tách cáp an-ten ra khỏi tivi để tránh sét lan truyền, rút phích cắm các thiết bị như: tivi, máy tính,… ngắt điện. Nếu bị ngập nước, mưa bão làm tốc mái, đổ tường,… hãy cắt cầu dao điện để đảm bảo an toàn. Cần đi ủng cách điện khi tiến hành đóng mở cầu dao của bảng phân phối điện. Tay ướt hoặc nhiều mồ hôi thì không được phép đóng mở cầu dao.

11. Bảo hành,bảo trì thiết bị điện định kỳ:

– Nguyên lý hoạt động chung của những thiết bị đồ điện gia dụng đều sử dụng dây đốt để làm nóng trực tiếp hoặc gián tiếp. Nếu sản phẩm không đúng chất lượng hoặc lắp ráp sai quy cách thì sẽ rất nguy hiểm.

– Cần thường xuyên kiểm tra, sửa thay thế ngay nếu thiết bị hư hỏng, để không dẫn đến những nguy hiểm cháy nổ, hở điện gây điện giật chết người… Nếu bảo trì, hay sửa chữa các thiết bị điện gia đình mà bạn không chắc chắn về độ an toàn hoặc không có đầy đủ dụng cụ bảo hộ thì không nên tự mình sửa chữa, hãy nhanh chóng liên hệ với dịch vụ sửa chữa điện nước chuyên nghiệp đến để xử lý.

12. Trang bị bảo hộ đầy đủ:

– Người lao động cần sử dụng các dụng cụ và phương tiện bảo vệ các nhân viên khi làm việc với các thiết bị điện.

– Người lao động khi tiếp xúc với hệ thống mạng dây điện, leo trèo cao hoặc trong phòng kín thì ít nhất cần phải có 2 người. Trong đó, 1 người làm việc còn 1 người theo dõi, kiểm tra, chỉ huy toàn bộ công việc.

13. Kỹ thuật viên điện cần được đào tạo bài bản:

– Đối với nhân viên phụ trách điện cần phải nắm rõ về kỹ thuật điện, các thiết bị, sơ đồ điện và những vị trí, bộ phận nào có thể gây ra nguy hiểm trong quá trình sản xuất; có kiến thức và khả năng ứng dụng các quy phạm về an toàn kỹ thuật điện; biết xử lý tình huống tai nạn điện và cấp cứu người bị điện giật.

14. Kiểm tra vận hành đúng quy tắc an toàn điện:

–  Doanh nghiệp cần tổ chức kiểm tra, kiểm soát vận hành theo đúng các quy tắc an toàn về điện. Đối với các bộ phận, thiết bị của mạng điện, cần phải được che chắn cẩn thận để tránh nguy hiểm khi tiếp xúc.

15. Không lắp đặt tự phát gần công trình lưới điện:

– Tránh đào đất gần móng cột điện có khả năng gây lún, sụt cột. Không nên đắp đất lên cao để tránh làm giảm khoảng cách an toàn từ dây dẫn điện đến mặt đất.

– Tuyệt đối không được lắp đặt ăng-ten, dây phơi, giàn giáo, biển, hộp đèn quảng cáo, các vật dụng khác tại các vị trí mà khi đổ, rơi sẽ va quệt vào công trình lưới điện. Đồng thời, nghiêm cấm quăng, ném, bắn bất kỳ vật gì lên đường dây điện, vào công trình điện.

Ngoài ra, cần lưu ý một số điểm khi sử dụng điện trong hộ gia đình như sau:

– Phải đặt Áptômát hoặc cầu dao điện tổng cho đường dây điện chính trong nhà phù hợp với công suất sử dụng.

– Các điểm nối dây phải đúng kỹ thuật. Không được co, kéo dây điện hay treo các vật nặng lên dây.

– Đường dây dẫn điện, các cầu chì, cầu dao không để bị rỉ, nếu bị rỉ thì nơi rỉ là nơi phát nhiệt lớn. Những nơi cách điện bị chập, nhựa cách điện bị biến màu là những nơi dễ phát lửa khi dòng điện bị quá tải, cần được thay dây mới.

– Không dùng dây dẫn có tiết diện nhỏ cho các dụng cụ điện có công suất lớn để tránh gây cháy nổ.

– Không phơi, treo quần áo, khăn, mũ… trên dây điện, ổ cắm, công tắc, cầu chì, cầu dao điện… Không cắm dây dẫn điện trực tiếp trên ổ cắm.

– Cấm dùng đinh, dây thép để buộc giữ dây điện. Không luồn dây điện qua mái lá, mái tôn, câu mắc điện tùy tiện.

– Những thiết bị điện, đồ dùng điện trong nhà…quá cũ cần phải được kiểm tra thường xuyên để có kế hoạch đại tu hoặc thay thế. Khi không còn nhu cầu sử dụng các thiết bị tiêu thụ điện nữa hoặc trường hợp đang sử dụng mà bị mất điện thì phải ngắt ngay các thiết bị điện ra khỏi nguồn điện (bàn là, lò sưởi điện, bếp điện…).

– Khi đun nước bằng ấm điện siêu tốc ta nên sử dụng loại ấm điện siêu tốc có chế độ tự ngắt nguồn điện tự động khi nước sôi. Không dùng bếp điện để dun nấu mà không có người lớn trông coi. Không để trẻ nhỏ, người bị bệnh tâm thần… sử dụng các thiết bị điện, đồ dùng điện trong nhà.

– Trước khi ra khỏi nhà phải tắt tất cả các thiết bị tiêu thụ điện, đồ dùng điện đối với các thiết bị điện không cần thiết.

1. Biện pháp phòng tránh tai nạn điện trong mùa mưa bão:
2. Không đứng gần cột điện khi trời mưa hoặc lúc có giông sét.
3. Không tự ý leo lên cột điện hoặc vượt qua hàng rào trạm điện, chạm người vào các thiết bị điện, dây chằng néo cột, dây nối đất, hộp công tơ, hộp cầu dao… để đề phòng điện giật do rò điện.
4. Không được tự ý tháo dỡ, sửa chữa các kết cấu của công trình điện.
5. Không di chuyển, đi lại bằng tàu, thuyền, bè .v.v.. trong vùng ngập lụt có đường dây điện sát với mặt nước để tránh bị phóng điện gây tai nạn. Cấm buộc gia súc và thuyền bè vào cột điện để đề phòng cột bị gãy đổ và bị điện giật.
6. Không mang vác, lắp dựng cây, cột bằng kim loại, cột ăng ten tivi, cây tre gỗ tươi gần đường dây điện lúc mưa to, gió lớn để tránh va chạm gây nên phóng điện dẫn đến tai nạn.
7. Không dùng điện để rà cá, bẫy chim chuột, chống trộm cắp … gây nguy hiểm đến tính mạng con người.
8. Khi thấy cột điện ngã đổ hoặc dây điện đứt, rơi xuống đất thì không được đến gần, cầm, nắm vào dây điện và phải ngăn ngừa không cho người khác (kể cả súc vật) đến gần hơn 10m. Đồng thời nhanh chóng tìm cách báo ngay cho đơn vị quản lý điện hoặc chính quyền địa phương gần nhất biết để có biện pháp xử lý.
9. Khi có thiên tai xảy ra, khách hàng phải cắt các cầu dao, cầu chì, aptomat .v.v.. đầu nguồn điện vào nhà, tránh hiện tượng rò điện gây tai nạn hoặc có điện phát ngược của các hộ có máy phát cá nhân. Khi thiên tai giảm nhẹ phải kiểm tra lại toàn bộ hệ thống dây dẫn và thiết bị điện trong nhà để khắc phục đứt dây hay xước hỏng mới đóng lại cầu dao, aptomat đầu nguồn.
10. Khi mất điện lưới, các khách hàng có sử dụng máy phát điện riêng của gia đình phục vụ nhu cầu của mình cần chú ý phải cắt cầu dao, aptomat, cầu chì … nhằm tách khỏi lưới điện chung của khu vực.
11. Khi cần chặt cây gần đường dây điện, có thể có nguy cơ cây ngã đỗ vào đường dây gây phóng điện làm nguy hiểm đến tài sản, tính mạng; phải liên hệ phối hợp với Điện lực để có biện pháp an toàn hữu hiệu.

11. Khi có người bị điện giật thì hô to gọi mọi người đến cứu giúp. Cần khẩn trương sử dụng biện pháp phù hợp để tách nạn nhân khỏi nguồn điện và nhanh chóng cứu chữa người bị nạn, đồng thời gọi số điện thoại 115 và báo cho cơ sở y tế gần nhất để kịp thời cứu chữa
12. Khi cần báo thông tin liên quan đến an toàn điện, hãy gọi theo số điện thoại 19001288 để được hướng dẫn và hỗ trợ.