Thủ tướng: Ngành Y tế cần xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ
Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính trước hết nhắc lại 68 năm trước, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã viết Thư gửi Hội nghị Cán bộ y tế. Bức thư ngắn gọn, súc tích, chỉ với 368 từ mà sâu sắc, chân thành, tha thiết, đã trở thành kim chỉ nam và là nguồn động viên, khích lệ các thầy thuốc, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành y tế không ngừng nỗ lực phấn đấu vượt lên mọi khó khăn, gian khổ hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Ngày 27/2 trở thành Ngày Thầy thuốc Việt Nam.
Theo Người đứng đầu Chính phủ, trong các giai đoạn lịch sử của đất nước, ngành y cũng đều phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức và đã nỗ lực vượt qua, hoàn thành tốt sứ mệnh cao cả của mình.
Trong các cuộc đấu tranh vì độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, các thế hệ thầy thuốc cách mạng Việt Nam luôn tận tụy với nghề, say sưa với ngành, vượt qua biết bao khó khăn, gian khổ, có mặt trên khắp các chiến trường để chăm sóc, cứu chữa thương binh, bệnh binh, đồng bào, đồng chí; hàng nghìn cán bộ y tế đã anh dũng hy sinh vì độc lập dân tộc, vì sự nghiệp giải phóng và thống nhất đất nước, vì sự nghiệp chăm sóc sức khỏe và tính mạng nhân dân.
Khi đất nước hòa bình thống nhất, đội ngũ thầy thuốc lại có mặt trên khắp mọi miền của Tổ quốc, âm thầm, lặng lẽ, tận tụy cống hiến để bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân và hạnh phúc cho mọi gia đình. Qua biết bao khó khăn, thử thách, ngành y tế Việt Nam đã không ngừng trưởng thành, lớn mạnh và đạt nhiều thành tựu quan trọng với những tấm gương tiêu biểu về y đức và tài năng như các Giáo sư: Hồ Đắc Di, Tôn Thất Tùng, Phạm Ngọc Thạch, Đặng Văn Ngữ…
Hơn 3 năm qua, chúng ta bước vào cuộc chiến chống dịch COVID-19 – cuộc chiến không tiếng súng nhưng đầy cam go, vô vàn thách thức, chưa từng có tiền lệ. Trong thời khắc cam go, một lần nữa, hàng trăm nghìn y, bác sĩ, cán bộ, nhân viên y tế không quản gian lao, ngày đêm bám trụ trên tuyến đầu, chiến đấu với dịch bệnh; những “chiến sĩ áo trắng” tạm gác lại việc nhà, việc mình, sẵn sàng đối diện với hiểm nguy để cùng cả nước ngăn chặn, đẩy lùi bằng được dịch bệnh.
Những nỗ lực, cống hiến, hy sinh đó đã mang lại thành quả chống dịch quan trọng, góp phần để đất nước vừa thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, vừa phục hồi và phát triển khá toàn diện trong năm 2022. Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát ở mức thấp, tăng trưởng ở mức cao, các cân đối lớn được đảm bảo; thị trường tiền tệ cơ bản ổn định. Sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ tiếp tục phục hồi và phát triển. An sinh xã hội được quan tâm; phát triển văn hóa được coi trọng; đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân được cải thiện. Trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; quốc phòng, an ninh được giữ vững; đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh…
Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng ghi nhận, đánh giá cao và biểu dương tinh thần “Sâu y lý, giàu y đức, giỏi y thuật” của đội ngũ y bác sĩ và những kết quả mà ngành y tế đã đạt được trong năm 2022, thực hiện ngày càng tốt hơn nhiệm vụ chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân, góp phần tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của ngành.
Quyết liệt hành động để khắc phục hạn chế, yếu kém
Bên cạnh những kết quả đạt được, Thủ tướng Phạm Minh Chính thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, yếu kém ngành y tế cần phải quyết liệt hành động để khắc phục nhanh, hiệu quả.
Theo đó, đội ngũ cán bộ còn nhiều người mắc khuyết điểm, thậm chí vi phạm pháp luật.
Hệ thống văn bản pháp luật còn nhiều vướng mắc, chưa đầy đủ, nhất là mua sắm, đấu thầu, liên doanh liên kết, quản lý, sử dụng tài sản công; giải ngân vốn đầu tư công và xây dựng một số bệnh viện còn chậm.
Năng lực của hệ thống y tế, nhất là y tế cơ sở, y tế dự phòng còn hạn chế; còn có khoảng cách về chất lượng dịch vụ y tế giữa thành thị, nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, giữa dịch vụ công và dịch vụ tư. Tình trạng quá tải ở các bệnh viên tuyến cuối chưa được khắc phục. Chất lượng công tác quản trị, điều hành và phục vụ người bệnh tại một số cơ sở y tế chưa đạt yêu cầu.
Công nghiệp dược chưa phát triển, chưa bảo đảm tự chủ về nguyên liệu, thuốc chữa bệnh trong khi nước ta có tiềm năng lớn về dược liệu. Công nghiệp sản xuất trang thiết bị y tế còn hạn chế, hàm lượng công nghệ còn thấp. Chưa phát huy tốt lợi thế của y học cổ truyền và một số lĩnh vực mà Việt Nam có thế mạnh. Tình trạng thiếu thuốc, vật tư, thiết bị y tế, sinh phẩm cục bộ chưa được giải quyết dứt điểm.
Công tác xây dựng thể chế chưa được quan tâm đúng mức cả về nhân lực, cơ sở vật chất, thời gian và tài chính. Thu hút các nguồn lực xã hội, mô hình đối tác công – tư trong lĩnh vực y tế còn hạn chế. Nhiều bất cập, vướng mắc chưa được khắc phục kịp thời. Tự chủ trong ngành y tế có xu hướng chững lại, thậm chí có bước lùi, một số bệnh viện đang tự chủ ở mức độ cao xin tự chủ ở mức độ thấp hơn.
Vấn đề tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế chưa được cải thiện. Chế độ, chính sách đối với đội ngũ nhân viên y tế chậm được điều chỉnh. Đào tạo nhân lực y tế chưa đáp ứng nhu cầu. Xuất hiện tình trạng nghỉ việc, bỏ việc của nhân viên y tế tại các cơ sở y tế khu vực công lập.
Vẫn còn tình trạng một bộ phận người dân không hài lòng với tinh thần, thái độ phục vụ của các cơ sở y tế công lập; ý thức phục vụ người bệnh của một bộ phận y bác sỹ, nhân viên y tế chưa cao. Quảng cáo sai sự thật về thực phẩm, đặc biệt quảng cáo trên môi trường mạng, vẫn diễn biến phức tạp.
Công tác truyền thông chính sách có lúc, có nơi thiếu kịp thời, hiệu quả chưa cao, chưa được quan tâm chỉ đạo đúng mức.
Bên cạnh đó, ngành y tế phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế vừa đem lại những cơ hội, thuận lợi nhưng cũng đặt ra những yêu cầu mới về kiểm soát dịch bệnh và nhiều thách thức trong lĩnh vực sản xuất, cung cấp thuốc, dịch vụ y tế ở trong nước. Cơ cấu bệnh tật có nhiều thay đổi; ô nhiễm môi trường, tệ nạn xã hội ngày càng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của nhân dân.
Quy mô dân số tăng, nhu cầu chăm sóc sức khoẻ của nhân dân ngày càng cao và đa dạng; cùng với đó là xu hướng già hóa dân số đang tạo sức ép ngày càng lớn đối với việc cung cấp dịch vụ y tế. Nguồn lực của đất nước vẫn còn hạn hẹp, trong khi chi phí cho chăm sóc sức khoẻ ngày càng lớn.
Dịch COVID-19 khó dự báo trong khi tỉ lệ tiêm chủng ở một số vùng, nhóm người còn chưa bảo đảm. Bên cạnh đó, một số bệnh như sốt xuất huyết, tay chân miệng có số ca mắc tăng; xuất hiện một số dịch bệnh mới như đậu mùa khỉ, bệnh do virus Marburg…
Chênh lệch về thu nhập đang đặt ra những thách thức lớn đối với việc cung cấp dịch vụ y tế và bảo đảm công bằng trong khám, chữa bệnh theo tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Tập trung một số nội dung
Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới, Thủ tướng cơ bản nhất trí với Báo cáo và nhiều ý kiến phát biểu của các đồng chí dự họp. Với tinh thần “đã nói là làm, cam kết phải thực hiện, thực hiện phải hiệu quả cụ thể, cân đong đo đếm được”, Thủ tướng lưu ý thêm một số nội dung sau.
Thứ nhất, xây dựng đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, xây dựng bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.
Thứ hai, tập trung xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách để ngành y tế phát triển nhanh, bền vững, trong đó tập trung ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Khám bệnh; xây dựng, sửa đổi các luật đã được đưa vào kế hoạch của Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ. Đồng thời, thường xuyên rà soát các văn bản quy phạm pháp luật nhằm kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện như đấu thầu, mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế, thanh toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT…
Quang cảnh Hội nghị
Thứ ba, tiếp tục kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 và các dịch bệnh khác, không để dịch chồng dịch. Nâng cao năng lực phân tích, dự báo, xây dựng kịch bản, ứng phó dịch bệnh. Tiếp tục triển khai Chương trình Tiêm chủng mở rộng, có giải pháp bảo đảm duy trì hiệu lực của vaccine. Tăng cường quản lý, điều trị các bệnh không lây nhiễm, bệnh nghề nghiệp… Thực hiện hiệu quả kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm, nhất là tại các khu công nghiệp, trường học, các khu vực tập trung đông người, mùa lễ hội…; nghiên cứu xây dựng trạm y tế tại các khu công nghiệp.
Thứ tư, triển khai đánh giá kết quả thực hiện việc tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các đơn vị sự nghiệp y tế công lập để hoàn thiện các quy định về mô hình tự chủ, đẩy mạnh xã hội hóa, đầu tư theo hình thức đối tác công-tư trên cơ sở tìm điểm cân bằng để lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ giữa Nhà nước, bệnh viện và người dân, phòng chống lợi ích nhóm, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.
Trong đó, Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với Bộ Y tế khẩn trương sửa đổi Nghị định số 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017, Nghị định số 29/2018/NĐ-CP theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính để giải quyết vướng mắc về thẩm quyền phê duyệt quyết định mua sắm, kế hoạch lựa chọn nhà thầu, xác lập sở hữu toàn dân đối với trang thiết bị, vật tư tiêu hao…
Thứ năm, khẩn trương tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW về củng cố và hoàn thiện hệ thống y tế cơ sở, làm căn cứ xây dựng, trình ban hành Chỉ thị của Ban Bí thư về phát triển y tế cơ sở trong tình hình mới.
Thứ sáu, triển khai quyết liệt các chương trình, dự án đầu tư nâng cao năng lực hệ thống y tế, nhất là các dự án y tế cơ sở, y tế dự phòng thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội; quan tâm phát triển y tế vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào các dân tộc thiểu số… Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công trong lĩnh vực y tế; tập trung giải quyết dứt điểm các dự án tồn đọng như Bệnh viện Việt Đức, Bạch Mai, Bệnh viện Lão khoa cơ sở 2… Nghiên cứu, đề xuất cơ chế ưu tiên đầu tư nhằm nâng cao năng lực y tế từ nguồn tăng thu và cho phép cơ sở y tế công lập được tiếp cận các nguồn tín dụng ưu đãi, vay thương mại.
Thủ tướng yêu cầu các cơ quan khẩn trương trình Chính phủ sửa đổi Nghị định số 98/2021/NĐ-CP về quản lý trang thiết bị y tế và Nghị quyết 144/NQ-CP năm 2022 về bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế và thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế.
Thứ bảy, triển khai hiệu quả Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, đẩy nhanh việc triển khai Sổ y bạ điện tử kết nối với các cơ sở dữ liệu quốc gia. Tập trung đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ công tác tư vấn, khám chữa bệnh từ xa… Phối hợp với Bộ Công an khai thác hiệu quả Cơ sở Dữ liệu quốc gia về dân cư trong giải quyết các thủ tục y tế, khám chữa bệnh cho người dân.
Thứ tám, đẩy mạnh thực hiện chiến lược quốc gia phát triển ngành dược, công nghiệp hóa dược, phát huy thế mạnh của Việt Nam, góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả. Nâng cao năng lực tự chủ về nguyên liệu, các loại thuốc chữa bệnh trong nước có chất lượng, giá cả hợp lý, từng bước thay thế thuốc nhập khẩu. Thực hiện có hiệu quả Chương trình phát triển y học cổ truyền, kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại. Phát triển, xây dựng thương hiệu đối với một số lĩnh vực y học hiện đại và y học cổ truyền mà Việt Nam có thế mạnh. Đẩy mạnh phát triển du lịch chữa bệnh.
Thứ chín, giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu, thuốc, trang thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế, không để tiếp diễn tình trạng người bệnh phải “mua ngoài”. Tập trung quản lý, cấp phép, gia hạn thuốc, trang thiết bị y tế kịp thời, công khai, minh bạch. Khắc phục tâm lý “sợ sai”, “làm ít sai ít”, “không làm, không sai” đang xảy ra ở một số cơ sở y tế.
Nghiên cứu, đề xuất ban hành chính sách, chế độ đãi ngộ phù hợp để thu hút nguồn nhân lực y tế chất lượng cao; tăng cường đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, nghiên cứu khoa học công nghệ; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực y tế, bảo đảm cân đối giữa các tuyến, lĩnh vực, vùng miền…
Thứ mười, làm tốt công tác thông tin, truyền thông để người dân thay đổi nhận thức, thói quen, chủ động tự bảo vệ, nâng cao sức khỏe của bản thân, giảm gánh nặng cho công tác y tế; để người dân thấu hiểu, chia sẻ và đóng góp hoàn thiện chính sách y tế, tạo thuận lợi cho việc thực hiện nhiệm vụ của ngành; đồng thời, củng cố hình ảnh người thầy thuốc Việt Nam.
Mười một, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với các cơ quan trong hệ thống chính trị, giữa các bộ ngành, các địa phương và tăng cường hợp tác quốc tế.
Thủ tướng đề nghị các cơ quan Đảng, Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đoàn thể, hiệp hội, doanh nghiệp trong và ngoài nước, các tổ chức quốc tế và nhân dân tiếp tục đồng hành, quan tâm, tạo điều kiện, chia sẻ, ủng hộ ngành y tế.
Thủ tướng mong muốn và tin tưởng ngành y tế tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng, vẻ vang trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, những tấm gương thầy thuốc quên mình vì Tổ quốc, vì nhân dân, đạt kết quả năm 2023 cao hơn năm 2022, đưa ngành Y tế phát triển nhanh và bền vững, thực hiện ngày càng tốt hơn nhiệm vụ cao cả chăm sóc và nâng cao sức khỏe, bảo vệ tính mạng nhân dân.
theo Xuân Lan – Báo Công lý