Trả lời phỏng vấn phóng viên TTXVN tại ASEAN, Đại sứ Igor Driesmans cho biết EU quan ngại về các hành động đơn phương gần đây ở Biển Đông, trong đó có việc triển khai tạm thời hoặc thường trực các lực lượng hoặc thiết bị quân sự trên các thực thể hàng hải đang tranh chấp, quấy rối hoặc đe dọa tàu cá và các tàu khác, cũng như cố gắng đơn phương áp đặt các địa giới hành chính mới.
Đại sứ Driesmans nhấn mạnh rằng những hành động nói trên đã “làm gia tăng căng thẳng” và “hủy hoại” môi trường an ninh hàng hải trong khu vực, “đe dọa nghiêm trọng” đến sự phát triển kinh tế hòa bình trong khu vực, đồng thời “làm suy yếu” hợp tác và lòng tin quốc tế – điều rất quan trọng nhằm giảm thiểu tác động của đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 hiện nay.
Theo nhà ngoại giao này, điều xảy ra tại Biển Đông cũng là vấn đề của cả thế giới.
Ước tính 1/3 lưu lượng vận chuyển hàng hóa của thế giới đi qua Biển Đông và do vậy, tự do hàng hải tại khu vực này là điều mà cả thế giới đều cần.Các đối tác châu Á đang ngày càng muốn EU hiện diện và tham gia vào các vấn đề an ninh khu vực và đó cũng là mục tiêu mà EU đang theo đuổi thông qua việc tham gia tích cực vào các cơ chế đa phương như Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), cũng như các hoạt động cụ thể với từng quốc gia trong khu vực, chẳng hạn như hiệp định gần đây về sự tham gia của Việt Nam trong các hoạt động quản lý khủng hoảng dân sự và quân sự của EU.
Đại sứ Driesmans cho biết EU đang hợp tác “chặt chẽ hơn bao giờ hết” với ASEAN và sẽ tiếp tục hỗ trợ các tiến trình khu vực do ASEAN dẫn dắt nhằm thúc đẩy trật tự khu vực và quốc tế dựa trên luật pháp, củng cố hợp tác đa phương và hợp tác chặt chẽ với các bên thứ ba.
Do vậy, EU mong muốn ASEAN và Trung Quốc hoàn tất một cách minh bạch các cuộc đàm phán về một Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC) hiệu quả, thực chất và ràng buộc về mặt pháp lý.
Đại sứ Driesmans nhấn mạnh rằng điều quan trọng đối với tất cả các bên trong khu vực là phải tự kiềm chế và tránh các hành động đơn phương, có các động thái cụ thể nhằm trở lại nguyên trạng, ngừng quân sự hóa khu vực và giải quyết các tranh chấp thông qua luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS).
EU khuyến khích các bên tăng cường các biện pháp xây dựng sự tin cậy, lòng tin và an ninh trong khu vực. Nếu cần, các bên có thể tìm kiếm sự hỗ trợ của một bên thứ ba trong vai trò hòa giải hoặc phân xử nhằm tạo thuận lợi cho việc giải quyết các yêu sách của mình.
Đại sứ Driesmans cho hay EU có nhiều kinh nghiệm trong giải quyết các yêu sách lãnh thổ chồng chéo và “rất sẵn lòng chia sẻ kinh nghiệm này với các đối tác châu Á”./.