Tổng thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2020

Đã quyết liệt, chặt chẽ và nghiêm minh hơn

Báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2020, Tổng thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái nêu rõ, việc công khai, minh bạch trong hoạt động của các cơ quan, đơn vị tiếp tục được tăng cường thực hiện công khai trên các trang thông tin điện tử, phương tiện thông tin đại chúng địa phương về các thủ tục hành chính, các thông tin về dự toán ngân sách, mua sắm công, đầu tư xây dựng, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất,…

Công tác cải cách hành chính tiếp tục đẩy mạnh; các bộ, ngành, địa phương đã ban hành nhiều văn bản để chỉ đạo, triển khai, theo dõi, kiểm tra giám sát tình hình thực hiện công tác cải cách hành chính; cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ hỗ trợ cho doanh nghiệp…

Công tác phát hiện, xử lý tham nhũng tiếp tục được chỉ đạo quyết liệt, nghiêm minh, có bước tiến mạnh, đột phá; các cơ quan chức năng có nhiều nỗ lực, phối hợp ngày càng chặt chẽ, bài bản hơn để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc như chồng chéo trong hoạt động thanh tra, kiểm toán, giám định, định giá tài sản, cung cấp tài liệu; có việc vượt kế hoạch đề ra; chủ động, tập trung xác minh, truy tìm và triển khai ngay các biện pháp để thu hồi triệt để tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát đạt tỷ lệ cao, nhiều vụ thu hồi 100% số tiền thiệt hại. Các vụ án thụ lý đưa ra xét xử đảm bảo đúng người, đúng tội, không có oan sai, bỏ lọt tội phạm, được dư luận và nhân dân đồng tình, đánh giá cao.

Công tác phòng, chống tham nhũng được các cơ quan truyền thông, báo chí quan tâm và thường xuyên tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng từ Trung ương đến địa phương, từ đó đã có chuyển biến tích cực về mặt giáo dục nhận thức đến cán bộ, công chức cũng như người dân trong việc đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí.

Về kết quả thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, Tổng thanh tra Chính phủ nêu rõ, báo cáo đã thể hiện kết quả cụ thể về các biện pháp phòng ngừa tham nhũng như: công khai, minh bạch về tổ chức và hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị; kiểm soát xung đột lợi ích; xây dựng, thực hiện định mức, tiêu chuẩn, chế độ; thực hiện quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp; nộp lại quà tặng; chuyển đổi vị trí công tác; cải cách hành chính, ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý và thanh toán không dùng tiền mặt.

Đối với việc kiểm soát tài sản, thu nhập, theo Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018, việc kê khai tài sản lần đầu phải hoàn thành trước 31.12.2019, nhưng do Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết về kiểm soát tài sản, thu nhập chưa được ban hành nên việc kê khai tài sản, thu nhập theo Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 chưa thực hiện được. Tuy nhiên, việc kê khai tài sản, thu nhập liên quan đến nhân sự chủ chốt phục vụ Đại hội đảng bộ các cấp đã được tiến hành nghiêm túc theo đúng Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 30.5.2019 của Bộ Chính trị về Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Còn một số trường hợp bổ nhiệm chưa thật sự phù hợp

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cơ bản tán thành với Báo cáo của Chính phủ về những kết quả đạt được trong việc triển khai thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, cụ thể như việc thực hiện công khai, minh bạch trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị; kiểm soát xung đột lợi ích; thực hiện định mức, tiêu chuẩn, chế độ… tiếp tục được quan tâm. Cải cách hành chính tiếp tục được đẩy mạnh, nhất là việc triển khai thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông; trung tâm hành chính công đã góp phần cắt giảm đáng kể thời gian đi lại, tiết kiệm chi phí cũng như hạn chế việc tiếp xúc giữa cán bộ, công chức với người dân, doanh nghiệp, là điều kiện dễ phát sinh hành vi nhũng nhiễu, gây phiền hà, tiêu cực. Việc thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt tiếp tục được triển khai và đã đạt được một số kết quả quan trọng. Việc xử lý trách nhiệm người đứng đầu để xảy ra tham nhũng tiếp tục được tăng cường.

Tuy nhiên, công tác phòng ngừa tham nhũng trong một số ngành, lĩnh vực, địa phương vẫn còn những hạn chế nhất định, Chủ nhiệm Ủy ban Lê Thị Nga lưu ý, việc công khai, minh bạch trong tổ chức và hoạt động ở một số bộ, ngành, địa phương vẫn còn hạn chế. Công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định về công khai, minh bạch tuy đã có những chuyển biến so với năm 2019 nhưng vẫn còn hạn chế, số vi phạm phát hiện được còn chưa thể hiện đúng tình hình thực tế qua phản ánh của dư luận cử tri.

Cải cách, sắp xếp, tổ chức lại bộ máy hành chính để phòng ngừa tham nhũng ở một số nơi còn chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu, tiến độ đề ra. Cải cách thủ tục hành chính trong một số trường hợp vẫn chậm, nhiều thủ tục hành chính còn chưa thực sự hợp lý; hiện tượng kéo dài thời gian giải quyết hồ sơ, thủ tục hành chính vẫn diễn ra; việc công bố, công khai quy định hành chính, thủ tục hành chính của một số bộ, ngành, địa phương chưa được thực hiện đầy đủ…

Việc ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung một số định mức, tiêu chuẩn, chế độ trong nhiều trường hợp còn chậm hoặc không phù hợp với thực tế; tình trạng vi phạm định mức, tiêu chuẩn, chế độ còn diễn ra khá phổ biến; việc xử lý vi phạm còn chưa tương xứng với tình hình thực tế đang diễn ra.

Việc thực hiện quy tắc ứng xử và kiểm soát xung đột lợi ích chưa thực sự chuyển biến, có nhiều trường hợp thực hiện chưa nghiêm, có biểu hiện “nhóm lợi ích”, móc ngoặc giữa người có chức vụ, quyền hạn trong khu vực nhà nước và doanh nghiệp; tình trạng người có chức vụ, quyền hạn “bảo kê”, bao che cho các hành vi vi phạm pháp luật vẫn diễn ra… Bên cạnh đó, cán bộ, công chức, viên chức lợi dụng vị trí công tác, lợi dụng kẽ hở về cơ chế, chính sách, pháp luật để nhũng nhiễu, gây phiền hà nhằm vụ lợi khi giải quyết công việc liên quan đến người dân, doanh nghiệp vẫn xảy ra khá phổ biết; thậm chí có những trường hợp lợi dụng tình hình dịch bệnh để thực hiện hành vi tham nhũng.

Việc bổ nhiệm cán bộ, công chức, giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý, kể cả đối với vị trí chủ chốt ở bộ, ngành, địa phương trong một số trường hợp còn chưa thật sự phù hợp, dẫn đến còn có trường hợp người đứng đầu bị xử lý kỷ luật, thậm chí phải xử lý hình sự. Bên cạnh đó, qua giám sát, phản ánh của dư luận cử tri và báo chí cho thấy việc quy hoạch, đào tạo, bổ nhiệm cán bộ thời gian qua còn có một số trường hợp bổ nhiệm “thần tốc”, thiếu minh bạch; bổ nhiệm cán bộ thiếu điều kiện, tiêu chuẩn… đã gây phản cảm, hoài nghi trong dư luận…