Ảnh minh họa.

Mới đây, Văn phòng Chính phủ đã có Thông báo số 511/TB-VPCP kết luận của Thường trực Chính phủ tại Hội nghị trực tuyến với các bộ, cơ quan trung ương và địa phương về đôn đốc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2023.

Theo đó, ngay từ đầu năm 2023, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã xác định đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm nên rất quyết liệt, chỉ đạo sát sao công tác giải ngân vốn đầu tư công; đến nay đã ban hành 08 nghị quyết, 01 chỉ thị, 06 công điện và nhiều văn bản điều hành, trong đó đề ra các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương phải tập trung, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện giải ngân vốn đầu tư công.

Ngay từ tháng 02 năm 2023 đã tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc để đôn đốc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công; đồng thời tại các Phiên họp Chính phủ thường kỳ đều có nội dung này. Tiếp tục duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động của 05 Tổ công tác thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công; đã thành lập 26 đoàn công tác do Thành viên Chính phủ làm trưởng đoàn làm việc với các địa phương để kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn vướng mắc, trong đó có vấn đề giải ngân đầu tư công.

Cụ thể, về tình hình thực hiện, ước giải ngân đến hết tháng 11 năm 2023 đạt khoảng 65,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn 6,77% về tỷ lệ và cao hơn khoảng 123 nghìn tỷ đồng về số tuyệt đối so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó có nhiều bộ, cơ quan trung ương, địa phương đạt tỷ lệ giải ngân cao (có 03 bộ, cơ quan trung ương và 15 địa phương đạt tỷ lệ giải ngân trên 75%). Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ghi nhận, biểu dương những kết quả mà các bộ, cơ quan, địa phương đã nỗ lực đạt được, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng và phục hồi, phát triển kinh tế – xã hội.

Bên cạnh những kết quả đạt được, đến nay còn có 21 bộ, cơ quan trung ương và 33 địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao; có 41 bộ, cơ quan trung ương và 24 địa phương giải ngân thấp hơn mức trung bình của cả nước, trong đó có 15 bộ, cơ quan trung ương chỉ giải ngân dưới 15% và 08 địa phương giải ngân dưới 50%; còn nhiều dự án trọng điểm chậm tiến độ.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phê bình các bộ, cơ quan trung ương, địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp và chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đầu tư công năm 2023; yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương, địa phương nghiêm túc kiểm điểm, làm rõ nguyên nhân, xác định trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan; trên cơ sở đó, đề ra các giải pháp quyết liệt để đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công.

Việc chậm giải ngân của một số bộ, cơ quan trung ương, địa phương có nhiều nguyên nhân, trong đó: công tác chuẩn bị dự án còn hạn chế dẫn tới phải điều chỉnh nhiều lần; việc lập kế hoạch vốn chưa sát với thực tế và khả năng thực hiện, bố trí vốn còn dài trải, thiếu trọng tâm, trọng điểm; sự lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện ở một số bộ, cơ quan, địa phương chưa quyết liệt, sâu sát, kịp thời; năng lực nhà thầu, ban quản lý dự án một số trường hợp còn hạn chế; kỷ cương kỷ luật trong đầu tư công chưa nghiêm; công tác phối hợp giữa các Bộ, cơ quan, địa phương nhiều trường hợp chưa chặt chẽ, hiệu quả; giải phóng mặt bằng còn nhiều vướng mắc; một số cơ chế, chính sách, quy định của pháp luật còn chồng chéo, áp dụng thiếu thống nhất, chậm được sửa đổi, bổ sung; vẫn còn tình trạng thiếu nguyên vật liệu thi công, nhất là đối với các dự án giao thông quan trọng quốc gia.

Chỉ còn hơn 1 tháng nữa là hết niên độ ngân sách năm 2023, trong khi khối lượng vốn chưa giải ngân còn khá lớn. Thường trực Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương, địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện quyết liệt hơn nữa, hiệu quả hơn nữa, nêu cao tinh thần trách nhiệm vì nước vì dân; quyết tâm giải ngân ít nhất 95% kế hoạch vốn được giao.

Quan điểm chỉ đạo của Thường trực Chính phủ là quán triệt nghiêm túc, triển khai quyết liệt, hiệu quả các chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, các Nghị quyết, kết luận của Chính phủ, Thường trực Chính phủ, Lãnh đạo Chính phủ về giải ngân vốn đầu tư công; xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của các cấp, các ngành; đẩy mạnh giải ngân phải đi đôi với bảo đảm chất lượng công trình, chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí. Trong bối cảnh khó khăn, đẩy mạnh giải ngân đầu tư công đóng vai trò quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm sinh kế cho người dân, nâng cao đời sống của Nhân dân.

Đồng thời, bám sát, nhận diện và đánh giá đúng, trúng tình hình; quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt; tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nhất là về thể chế, cơ chế, chính sách, trên nguyên tắc cấp nào ban hành, cấp đó phải tháo gỡ, trường hợp vượt quá thẩm quyền, báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định.

Thường trực Chính phủ yêu cầu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, phát huy tính chủ động, sáng tạo, hiệu quả trong tổ chức thực hiện của các cấp, các ngành; vai trò của người đứng đầu và tinh thần trách nhiệm của mỗi cá nhân.

Đề cao kỷ luật, kỷ cương hành chính, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, chậm tiến độ giao vốn, thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn. Tăng cường phối hợp giữa các bộ, cơ quan trung ương, địa phương, bảo đảm hiệu quả, thực chất trong xử lý công việc.

Ngoài ra, đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động đầu tư công. Hoàn thiện chế tài trong việc xử lý trách nhiệm của các tập thể, cá nhân không hoàn thành nhiệm vụ giải ngân hoặc để xảy ra tiêu cực, lãng phí.

theo HÀ ANH – Tạp chí luật sư VN