Việc Chính phủ ban hành Nghị định này, kỳ vọng sẽ giải quyết được vấn đề bộ máy cồng kềnh, công chức, viên chức không đáp ứng yêu cầu thực thi công vụ và nỗi “đoạn trường” của tinh giản biên chế.

Về bộ máy, gần đây chính Bộ trưởng Bộ Nội vụ thừa nhận sắp xếp đơn vị hành chính là một việc làm mới và thật sự “rất khó, rất phức tạp”. Theo đó, 30 năm (từ 1986 – 2015), nước ta tăng 25 tỉnh, 183 huyện. Đấy là chưa nói đến tình trạng ban lên vụ; vụ lên cục; cục lên tổng cục. Hiệu quả có thể chưa rõ ràng, nhưng những điều trước mắt thì thấy rất rõ như thêm bộ máy, hệ số lương của lãnh đạo, các tiêu chuẩn như xăng – xe… đi kèm.

Nếu như sinh ra đã khó, thì “dẹp” còn khó hơn, bởi sắp xếp đều đụng chạm đến vấn đề nhân sự, con người. Bộ trưởng Nội vụ từng nói: “Bài toán khó khăn lớn nhất là bố trí sắp xếp giải quyết chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức và người hoạt động không chuyên trách dôi dư”.

Còn nhớ, những năm đầu thập niên 70, chúng ta từng thực hiện tinh giản biên chế, nhưng hiệu quả tinh giản cũng chưa thực sự rõ nét.

Theo báo cáo của Bộ Nội vụ, trong năm 2022, các bộ, ngành Trung ương đã giảm 17 tổng cục và tương đương; giảm 8 cục thuộc tổng cục và thuộc bộ; giảm 145 vụ/ban thuộc tổng cục và thuộc bộ. Ở địa phương, tiếp tục giảm 711 tổ chức phòng thuộc cơ quan chuyên môn UBND cấp tỉnh và huyện. Cả nước giảm 7.469 đơn vị sự nghiệp công lập (đạt 13,5%) so với 2016. Riêng năm 2022, ở bộ, ngành Trung ương đã giảm 22 đơn vị sự nghiệp công lập thuộc cơ cấu tổ chức của bộ, ngành; địa phương giảm 1.020 đơn vị sự nghiệp công lập.

Tất nhiên, tinh giản biên chế không đơn thuần là cắt giảm số lượng một cách cơ học và làm theo “phong trào”, “mùa vụ” nhất thời. Vấn đề mấu chốt là thiết kế bộ máy khoa học, duy trì bộ máy có biên chế hợp lý nhất, có chất lượng và hiệu quả hoạt động tốt nhất.

Chúng ta đang hướng đến nền hành chính chuyên nghiệp. Nền hành chính ấy phải có đội ngũ công chức chuyên nghiệp, thành thạo và trách nhiệm trong một guồng máy hợp lý, khoa học.

Tính chuyên nghiệp của công chức trong bộ máy hành chính phải kết hợp các yếu tố: năng lực chuyên môn liên quan đến công vụ, sự thành thạo nghiệp vụ trong thực thi công việc được giao. Đặc biệt là tinh thần phụng sự nhân dân, đổi mới, sáng tạo.

Nghị định 29/2023/NĐ-CP được ban hành kịp thời kỳ vọng động viên được số người dôi dư chấp nhận thực hiện chế độ tinh giản.