Nhiều dự án vào “tầm ngắm”

UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành quyết định thành lập ba tổ công tác để kiểm tra, rà soát khoảng 101 dự án đầu tư có vốn ngoài nhà nước trên địa bàn. Ðây cũng là lần thứ ba tỉnh Thái Nguyên thành lập đoàn kiểm tra kể từ năm 2017 với trọng điểm kiểm tra sẽ tập trung vào các dự án hạ tầng khu dân cư (KDC), khu đô thị (KÐT), khu công nghiệp (KCN). Theo đó, các tổ sẽ tiến hành kiểm tra, rà soát tổng thể toàn bộ quy trình, tiến độ thực hiện của các dự án. Các tổ kiểm tra này có chức năng kiến nghị, đề nghị điều chỉnh hoặc thu hồi đối với các dự án không đáp ứng yêu cầu tiến độ mà không có lý do chính đáng.

Một số dự án được đưa vào “tầm ngắm” trong đợt rà soát lần này như: Khu nhà ở Bắc Sơn – Sông Hồng; một số KDC tại các phường: Túc Duyên, Bắc Sơn, Tân Lập (TP Thái Nguyên); một số dự án hạ tầng KCN tại huyện Phổ Yên, TP Sông Công, TP Thái Nguyên, huyện Ðại Từ; khu liên hợp chế biến quặng sắt La Hiên… Ðặc biệt, việc kiểm tra được phối hợp chặt chẽ từ nhiều cơ quan liên ngành trước khi kết luận để hạn chế tối đa những trường hợp chủ đầu tư khiếu nại, không chấp hành.

Trao đổi về vấn đề này, ông Dương Quốc Trung, một nhà đầu tư trên địa bàn cho rằng: “Chính sách thu hút đầu tư của Thái Nguyên những năm gần đây có bước nhảy vọt về số lượng. Tuy nhiên, đâu đó vẫn có những bất cập do thiếu thống nhất về chính sách. Có cảm giác như địa phương tập trung quá nhiều đối với các nhà đầu tư dự án KÐT, KDC, KCN hoặc địa điểm vui chơi giải trí, sinh thái mà ít quan tâm đến các dự án về chợ dân sinh, an sinh xã hội…

Cùng với việc kiểm tra, rà soát những dự án có dấu hiệu chậm tiến độ, tỉnh Thái Nguyên cũng đồng thời nghiên cứu phương án điều chỉnh một số dự án đã có kết luận sai phạm hoặc chưa bảo đảm tiến độ. Cụ thể như đối với một số dự án KDC phường Bắc Sơn, phường Tân Lập và hạ tầng khu, cụm công nghiệp Sông Công, An Khánh 1, Ðiềm Thụy… “Quan điểm của lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh là kiên quyết xử lý và xử lý dứt điểm đối với các dự án chậm, treo hoặc không bảo đảm các yêu cầu như đăng ký tại hồ sơ đầu tư”, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Ðặng Xuân Trường khẳng định.

Cần kiên quyết xử lý

Ðể tình trạng nhiều dự án treo, chậm tiến độ kéo dài, bên cạnh một số yếu tố khách quan như thiên tai, dịch họa, thay đổi chính sách… có vai trò, trách nhiệm không nhỏ của chính quyền, các sở, ngành địa phương. Ðơn cử như tại Dự án Cụm công nghiệp An Khánh 1, chậm tiến độ gần 9 năm; Dự án khu liên hợp quặng sắt La Hiên chậm 5 năm; KCN Ðiềm Thụy chậm hơn 7 năm… Ðáng nói là, những dự án nêu trên chỉ được biết khi Thanh tra Chính phủ có kết luận thanh tra đồng thời kiến nghị UBND tỉnh thu hồi. Trong khi các cơ quan chức năng của tỉnh Thái Nguyên lại không hề “phát hiện” được và để chúng tồn tại suốt nhiều năm.

Một thí dụ rất rõ là Dự án Trung tâm thương mại – chợ Dốc Hanh (TP Thái Nguyên), có quyết định cho phép đầu tư gần 10 năm đến nay vẫn chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng. Suốt 10 năm nhà đầu tư đã chi hàng chục tỷ đồng để hỗ trợ giải phóng mặt bằng, xây dựng và tổ chức hoạt động chợ tạm. Ðồng thời họ cũng nhận được đơn đăng ký kèm văn bản của 413 hộ tiểu thương đồng thuận xây dựng chợ mới. Theo Luật Ðất đai năm 2013, dự án đầu tư xây dựng chợ là dự án sử dụng đất cho mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội. Cho nên, việc giải phóng mặt bằng để bàn giao cho nhà đầu tư là trách nhiệm của chính quyền địa phương. Do không được đầu tư, sửa chữa, hạ tầng chợ cũ xuống cấp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ, đổ sập; đa số tiểu thương lo lắng, bất an khi điều kiện kinh doanh không bảo đảm; trong khi tiền của nhà đầu tư đã chi từ nhiều năm không sinh lợi… Bà Nguyễn Thị Chiến, đại diện nhà đầu tư chợ Dốc Hanh cho biết đã nhiều lần điều chỉnh, thay đổi mục tiêu để đáp ứng yêu cầu của địa phương. Thậm chí còn đề nghị được dừng đầu tư, chuyển nhượng lại quyền thực hiện dự án nhưng cũng không được xem xét giải quyết. Ðây là một trong số những dự án chậm phần lớn do lỗi tắc trách từ chính quyền và cơ quan chức năng địa phương.

Những dự án như: Hồ điều hòa Xương Rồng, KDC số 5, KDC kiểu mẫu phường Túc Duyên, KDC số 1, 2 phường Tân Lập; KDC Havico phường Ðồng Quang (TP Thái Nguyên); KÐT Sông Công… có hàng loạt sai phạm từ đấu thầu, giải phóng mặt bằng, không có giấy phép xây dựng, không đủ điều kiện mở bán… Thế nhưng, hầu hết các dự án này chỉ bị xử lý theo kiểu “phạt để tồn tại” càng làm cho tình trạng sai phạm trong đầu tư trên địa bàn tỉnh thêm nghiêm trọng. Theo Giám đốc Sở Xây dựng Hoàng Ðức Khánh, có rất nhiều dự án KÐT, KDC, KCN đầu tư tại Thái Nguyên trong vài năm gần đây nên việc nắm bắt tiến độ thực hiện của cơ quan chuyên môn chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Có một số dự án làm sai hồ sơ đầu tư, chậm tiến độ hay mở bán khi chưa đủ điều kiện… thuộc về trách nhiệm của địa phương nhưng không báo cáo nên để xảy ra tình trạng nhiều vi phạm kéo dài mà chưa xử lý.

Thống kê của Thanh tra tỉnh Thái Nguyên, từ năm 2006 đến nay, toàn tỉnh đã tổ chức kiểm tra, rà soát 538/984 dự án đầu tư ngoài ngân sách trên địa bàn. Qua đó đã kiến nghị thu hồi 252 dự án do không bảo đảm cam kết đầu tư. Theo Phó Chánh Thanh tra tỉnh Trần Văn Hậu, mặc dù số dự án bị phạt, thu hồi khá cao nhưng trên thực tế còn nhiều dự án chưa bị thu hồi hoặc xử lý theo kiểu “phạt cho tồn tại” cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng dự án chậm, treo, sai phạm kéo dài.

Ðể làm trong sạch môi trường đầu tư, xử lý các dự án sai phạm, chậm tiến độ, đồng thời xem xét trách nhiệm của các cấp quản lý, đồng chí Trịnh Việt Hùng, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên cho biết: “UBND tỉnh sẽ không nể nang, né tránh, kiên quyết thu hồi các dự án chậm theo cam kết đầu tư hoặc không có khả năng tiếp tục triển khai. Ðồng thời xem xét, làm rõ trách nhiệm của cán bộ, đơn vị liên quan. Thái Nguyên cam kết làm trong sạch môi trường đầu tư, giảm thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho nhà đầu tư triển khai thực hiện dự án trên địa bàn”.