Sửa đổi để phù hợp với tình hình mới
Trình bày tờ trình, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, quá trình triển khai các Luật hiện hành cho thấy nhiều quy định đã bộc lộ hạn chế, chồng chéo hoặc không còn phù hợp với yêu cầu quản lý Nhà nước.
Mặt khác, trong bối cảnh thực hiện việc sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp theo các nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, trong lực lượng Công an Nhân dân không còn tổ chức cấp huyện, dẫn tới yêu cầu phải rà soát, sửa đổi đồng bộ các quy định pháp luật có liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan thi hành án hình sự, quản lý tạm giữ, tạm giam, quản lý lý lịch tư pháp.
Tổng Bí thư Tô Lâm tham dự phiên làm việc tại Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá XV, sáng 27/10. Ảnh: Quochoi.vn
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, đối với Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, yêu cầu sửa đổi đặt ra do phạm vi điều chỉnh của Luật năm 2015 chưa bao quát hết thực tiễn, đặc biệt là thiếu quy định về biện pháp ngăn chặn “cấm đi khỏi nơi cư trú”. Bên cạnh đó, một số quy định về quản lý, giám sát, chế độ, chính sách đối với người bị tạm giữ, tạm giam còn bất cập, chưa đồng bộ với pháp luật mới.
Vì vậy, việc sửa đổi Luật không chỉ nhằm mở rộng phạm vi điều chỉnh, hoàn thiện cơ chế quản lý, giám sát, mà còn đáp ứng yêu cầu về điều chỉnh thẩm quyền giữa các cấp công an trong bối cảnh không còn cấp huyện, tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người bị tạm giữ, tạm giam.
Với Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi), sau 5 năm thực hiện, một số quy định đã không còn phù hợp với cơ cấu tổ chức mới của lực lượng Công an và chính quyền địa phương; chưa làm rõ trách nhiệm, thẩm quyền giữa các cơ quan; chưa phát huy đầy đủ vai trò của Công an cấp xã - đơn vị cơ sở trực tiếp thực hiện quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án tại cộng đồng.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình trình bày tờ trình. Ảnh: Quochoi.vn
Việc sửa đổi Luật nhằm điều chỉnh mô hình tổ chức hệ thống thi hành án hình sự phù hợp với tổ chức bộ máy mới; đồng thời bổ sung các quy định bảo đảm quyền con người, quyền công dân, ứng dụng khoa học - công nghệ, dữ liệu sinh trắc học trong quản lý, thi hành án.
Đối với Luật Lý lịch tư pháp, theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, việc sửa đổi là cần thiết nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý về quản lý, khai thác và cấp Phiếu lý lịch tư pháp; phù hợp với chủ trương chuyển giao nhiệm vụ quản lý Nhà nước và cung cấp dịch vụ công về lý lịch tư pháp từ Bộ Tư pháp sang Bộ Công an, bảo đảm thống nhất, tập trung dữ liệu về con người; đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia, cải cách hành chính và phục vụ người dân tốt hơn.
Nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát người bị tạm giữ, tạm giam
Về nội dung và bố cục, dự thảo Luật bổ sung quy định về thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú; nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát người bị tạm giữ, người bị tạm giam.
Cụ thể, dự thảo Luật thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú gồm 12 chương, 76 điều, tập trung vào các nội dung cơ bản như: mở rộng phạm vi điều chỉnh của luật, bổ sung quy định về thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú; hoàn thiện quy định để nâng cao hiệu quả công tác quản lý, giám sát người bị tạm giữ, người bị tạm giam; hoàn thiện quy định về chế độ, chính sách người bị tạm giữ, người bị tạm giam, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất với các quy định của pháp luật có liên quan nhằm quy định cụ thể hơn chế độ, chính sách của người bị tạm giữ, người bị tạm giam, theo đó, dự thảo Luật đã bổ sung một số quy định.
Quang cảnh phiên làm việc sáng 27/10. Ảnh: Quochoi.vn
Dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) gồm 15 chương với 179 điều, nội dung sửa đổi cơ bản như: hoàn thiện quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, đơn vị trong công tác thi hành án hình sự để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác quản lý, giáo dục, cải tạo người chấp hành án hình sự; đồng thời nhằm khắc phục, khó khăn, bất cập và đáp ứng yêu cầu công tác thi hành án hình sự trong tình hình mới.
Trong đó, sửa đổi, bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của UBND, Công an cấp xã theo hướng: UBND cấp xã quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án hình sự tại cộng đồng; Trưởng Công an cấp xã có nhiệm vụ trực tiếp giúp UBND cấp xã quản lý, giám sát người chấp hành án hình sự tại cộng đồng.
Dự thảo Luật cũng hoàn thiện các quy định về thực hiện quyền, nghĩa vụ của người chấp hành án hình sự, chế độ quản lý người đang chấp hành án hình sự, quy định về thực hiện chế độ giam giữ phạm nhân bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất đối với các quy định pháp luật chuyên ngành khác có liên quan và phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam; chuyển việc thực hiện dịch vụ công cấp Phiếu lý lịch tư pháp từ Bộ Tư pháp sang Bộ Công an.
Dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp mở rộng mục đích quản lý lý lịch tư pháp. Sửa đổi, bổ sung quy định cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 nhằm khắc phục tình trạng lạm dụng Phiếu lý lịch tư pháp số 2, phù hợp với quy định pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Đồng thời, dự thảo Luật bổ sung một số quy định liên quan đến trách nhiệm của cơ quan điều tra, cơ quan Tòa án, Viện kiểm sát trong việc cung cấp thông tin về hành vi phạm tội mới; việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp cho cơ quan, tổ chức thay cho Phiếu lý lịch tư pháp.
Bãi bỏ quy định về nhiệm vụ, quyền hạn thực hiện nhiệm vụ quản lý Nhà nước tại địa phương của UBND tỉnh, thành phố; “Giấy chứng nhận đương nhiên xóa án tích” và việc xử lý thông tin này. Hợp nhất quy định về nhiệm vụ của cơ quan Công an trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích...
theo Vân Hà - Báo Kinh tế và Đô thị