Bản lĩnh, chủ động trước khối lượng lập pháp lịch sử
- Trong bài phát biểu bế mạc, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, Kỳ họp thứ Mười đã thông qua khối lượng lập pháp chiếm gần 30% tổng số luật, nghị quyết của cả nhiệm kỳ. Trước áp lực công việc rất lớn ấy, bà đánh giá như thế nào về tâm thế nhập cuộc của Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh?
- Đúng như Chủ tịch Quốc hội đã khẳng định, Kỳ họp thứ Mười là một kỳ họp đặc biệt, diễn ra trong bối cảnh chúng ta chạy đua với thời gian để kiến tạo khuôn khổ pháp lý cho giai đoạn mới - giai đoạn hướng tới mục tiêu 100 năm thành lập Đảng và 100 năm thành lập nước. Áp lực từ khối lượng 51 luật và 39 nghị quyết là phép thử rất lớn đối với bản lĩnh, trí tuệ của mỗi đại biểu.
Có thể khẳng định rằng, chính cường độ làm việc rất lớn ấy đã giúp phẩm chất của ĐBQH vùng Mỏ - bản lĩnh “Kỷ luật và Đồng tâm” càng được bộc lộ rõ nét. Chúng tôi không chờ đến khi kỳ họp khai mạc mới bắt đầu nghiên cứu, mà đã xác lập tâm thế "chủ động từ sớm - kỹ lưỡng từ xa". Sự chủ động này được lượng hóa bằng những con số cụ thể: trước kỳ họp, Đoàn đã tổ chức 8 hội nghị chuyên gia, tham vấn ý kiến rộng rãi từ các sở, ngành để xây dựng tới 53 báo cáo tổng hợp góp ý chất lượng.
Tại nghị trường, sự tham gia của Đoàn mang tính “chiến đấu” rất cao. Chúng tôi đã thực hiện hơn 90 lượt phát biểu, trong đó có 8 lượt phát biểu trực diện tại Hội trường về những vấn đề lớn, vướng mắc nhất. Chủ tịch Quốc hội đã đánh giá các phiên thảo luận diễn ra "thẳng thắn, sâu sắc", và tôi tự hào rằng Đoàn Quảng Ninh đã đóng góp một phần quan trọng vào không khí dân chủ ấy. Các ý kiến của chúng tôi không mang tính hình thức, xuôi chiều mà đi sâu phân tích tác động chính sách, đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Rất nhiều nội dung đã được Quốc hội, Chính phủ tiếp thu, góp phần trực tiếp nâng cao chất lượng các đạo luật, đáp ứng yêu cầu "pháp luật phải kiến tạo phát triển" như tinh thần chung của kỳ họp.
Giải bài toán hạ tầng, quy hoạch cho tầm nhìn phát triển dài hạn
- Kỳ họp thứ Mười đã bàn thảo nhiều vấn đề chiến lược hướng đến mục tiêu năm 2030, khi Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại. Từ thực tiễn của một "Việt Nam thu nhỏ", Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh đã có những đóng góp gì để hiện thực hóa mục tiêu này; nhất là, trong lĩnh vực quy hoạch và hạ tầng?
- Thực tiễn sinh động của Quảng Ninh chính là "mỏ dữ liệu" quý để chúng tôi tham chiếu vào các quyết sách quốc gia. Khi thảo luận về các vấn đề chiến lược, chúng tôi luôn trăn trở phải làm sao để quy hoạch phải thực sự khơi thông được nguồn lực phát triển.
Cụ thể, đối với Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, xuất phát từ lợi thế kinh tế biển và nhu cầu logistics thực tế, chúng tôi đã kiến nghị bổ sung hai tuyến đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái, tuyến đường sắt cao tốc Hà Nội - Hạ Long vào quy hoạch hạ tầng đường sắt; cảng Con Ong - Hòn Nét vào danh mục hạ tầng cảng biển trọng điểm. Đây không phải là đề xuất mang tính cục bộ cho Quảng Ninh. Trong tầm nhìn dài hạn đến năm 2045, đây sẽ là cửa ngõ ra biển chiến lược, giải quyết bài toán logistics cho cả vùng Đông Bắc, tạo động lực liên kết vùng mạnh mẽ.
Bên cạnh hạ tầng “cứng”, hạ tầng “mềm” là thể chế cũng được chúng tôi đặc biệt quan tâm. Từ thực tế vướng mắc tại địa phương, khi góp ý Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn (sửa đổi), chúng tôi đã kiến nghị Ban soạn thảo phải làm rõ ngay trong luật các trường hợp chồng lấn quy hoạch. Chúng tôi yêu cầu đơn giản hóa thủ tục, tăng cường phân cấp, trao quyền chủ động cho chính quyền cơ sở. Quan điểm xuyên suốt của Đoàn là: phân cấp mạnh mẽ để địa phương "dám làm", nhưng quy trình phải minh bạch, chặt chẽ để "dám chịu trách nhiệm", tránh lãng phí nguồn lực xã hội.
Đổi mới sáng tạo, "cởi trói" cho doanh nghiệp
- "Đẩy mạnh ứng dụng, phát triển khoa học, công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số" là chủ trương lớn được Đảng, Nhà nước xác định giữ vai trò động lực để đất nước phát triển giàu mạnh, hùng cường. Tại kỳ họp này, tiếng nói của Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh trong các dự án luật về kinh tế, kỹ thuật đã thể hiện tinh thần này như thế nào, thưa đại biểu?
- Tinh thần "đổi mới sáng tạo" đã thấm sâu vào từng nội dung thảo luận của các ĐBQH thành viên Đoàn. Đơn cử như dự án Luật Địa chất và Khoáng sản (sửa đổi) - một dự án luật ảnh hưởng trực tiếp đến hàng vạn lao động vùng Mỏ. Trong bối cảnh khai thác ngày càng xuống sâu, khó khăn, nếu vẫn giữ tư duy quản lý cũ kỹ sẽ kìm hãm sự phát triển.
Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh tham dự phiên làm việc toàn thể tại Kỳ họp thứ Mười. Ảnh: T. NguyênDo đó, trong quá trình tham góp, chúng tôi đã kiên quyết đề xuất bổ sung quyền được "thử nghiệm công nghệ" đối với khoáng sản chiến lược. Quy định này chính là "chìa khóa" để cởi trói tư duy, khuyến khích doanh nghiệp áp dụng công nghệ mới, phù hợp với định hướng công nghiệp hiện đại mà Nghị quyết Đại hội Đảng đã đề ra. Bên cạnh đó, về thủ tục hành chính, chúng tôi kiến nghị kéo dài thời gian nộp hồ sơ khai thác lên 48 tháng. Điều này giúp doanh nghiệp có đủ thời gian chuẩn bị kỹ lưỡng, thực hiện đánh giá tác động môi trường một cách thực chất, tránh làm đối phó, hình thức.
Hay như trong Luật Công nghệ cao (sửa đổi), phát hiện "khoảng trống" pháp lý, Đoàn đã đề nghị bổ sung nhiệm vụ "sản xuất sản phẩm công nghệ cao" trong Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Mục tiêu là để các kết quả nghiên cứu khoa học không bị "đắp chiếu" trong phòng thí nghiệm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Những đóng góp này hoàn toàn phù hợp với chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội về việc tạo nền tảng để đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
- Xin trân trọng cảm ơn đại biểu!
theo Mạnh Tuân thực hiện - Báo Đại biểu nhân dân