Thời cơ đã đến, thế đã có, lực đã đủ, nhưng muốn hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2045 - kỷ niệm 100 năm thành lập Nước, Việt Nam trở thành nước phát triển, có thu nhập cao thì buộc chúng ta phải tháo gỡ những điểm nghẽn nội tại, tạo đột phá mạnh mẽ để vượt qua “bẫy thu nhập trung bình”. Việc T.Ư và Tổng Bí thư Tô Lâm quyết tâm tiến hành cuộc các mạng “sắp xếp lại giang sơn” và cải cách thể chế chính là quyết định sáng suốt mang tầm thời đại, nhằm chớp lấy thời cơ, khơi thông nguồn lực, thổi bùng khát vọng, ý chí tự lực, tự cường để đưa đất nước cất cánh trong Kỷ nguyên mới – Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc với vị thế và tầm vóc mới trên trường quốc tế.

Bài 1: Chớp thời cơ để “vượt vũ môn”

Từ năm 1930 đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đất nước ta đã trải qua nhiều bước ngoặt lịch sử. Một trong những yếu tố then chốt góp phần làm nên những thắng lợi to lớn của dân tộc là tinh thần đoàn kết, nghệ thuật nắm bắt và chớp thời cơ của Đảng – để hành động đúng thời điểm, tạo sự đột phá mang tính chiến lược. Đây là bài học quý báu không chỉ trong đấu tranh giải phóng dân tộc mà cả trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước hiện nay.

Nhìn từ lịch sử

Cả nước đang sống trong những ngày Thu thật đặc biệt của thời khắc Kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9. Tinh thần yêu nước, lòng tự hào, tự tôn dân tộc lại trào dâng trong từng con tim của mỗi người dân nước Việt. Lời bài hát “Mười chín tháng Tám” của Nhạc sĩ Xuân Oanh lại rộn vang trong không khí của mùa Thu cách mạng: “Mười chín tháng tám. Ánh sao tự do đưa tới. Cờ bay nơi nơi muôn ánh sao vàng.” Quá khứ hào hùng hôm qua không chỉ để hoài niệm mà là sự nhắc nhớ về sự kiện vĩ đại của một dân tộc anh hùng.

Lịch sử của dân tộc đã chứng minh, ở Việt Nam không lực lượng chính trị nào khác ngoài Đảng Cộng sản Việt Nam có đủ bản lĩnh, trí tuệ và khả năng lãnh đạo đất nước vượt qua mọi khó khăn, thử thách, cập bến vinh quang. Hơn 95 năm kể từ ngày thành lập, Đảng đã khởi xướng, lãnh đạo Nhân dân tiến hành cách mạng, đấu tranh chống thù trong, giặc ngoài, thống nhất non sông, dựng xây và phát triển đất nước.

Để có được cơ đồ, vị thế như hôm nay, dân tộc ta dưới sự lãnh đạo của Đảng đã vượt qua nhiều chông gai, thử thách. Lịch sử đã cho thấy, có những lúc ngàn cân treo sợi tóc, có những khi bị cô lập, cấm vận với thế giới bên ngoài, nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự đoàn kết của toàn dân tộc, chúng ta đã biết chớp lấy thời cơ để vượt qua thách thức và đi tới thắng lợi vinh quang, làm nên những chiến công vĩ đại trong lịch sử dân tộc. Đỉnh cao của nghệ thuật chớp thời cơ là quyết định Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám năm 1945, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam), là chiến thắng 30/4/1975 giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Đặc biệt là công cuộc Đổi mới năm 1986 do Đảng khởi xướng và lãnh đạo đã mang lại cho đất nước cơ hội phát triển mới sau hàng thế kỷ đất nước nghèo đói và lạc hậu, bị bao vây, cấm vận. Sau 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, “đất nước ta chưa bao giờ có được vị thế, tiềm lực, cơ đồ, vị thế và uy tín quốc tế như ngày hôm nay”. Quy mô nền kinh tế Việt Nam hiện đứng thứ 32 thế giới với GDP ước đạt 510 tỷ USD năm 2025; Việt Nam đã ký kết 17 Hiệp định thương mại tự do với hơn 60 đối tác, hầu hết là những nền kinh tế lớn phủ rộng khắp các châu lục, chiếm gần 90% GDP toàn cầu, là một trong 20 quốc gia dẫn đầu thế giới về quy mô thương mại quốc tế. Việt Nam đã có quan hệ ngoại giao với 194 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó, quan hệ đối tác chiến lược toàn diện hoặc đối tác chiến lược với tất cả 5 nước Ủy viên Thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc và nhiều nước G20. Những thành tựu to lớn của sự nghiệp đổi mới đã khơi dậy niềm tự hào và tinh thần đoàn kết toàn dân tộc, khẳng định ý chí tự chủ, tự cường, khơi dậy khát vọng xây dựng một nước Việt Nam thịnh vượng, phát triển, hùng cường, có vị thế xứng đáng trong cộng đồng quốc tế trong Kỷ nguyên mới.

Chẳng phải ngẫu nhiên, tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW của T.Ư khóa XII về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” (diễn ra ngày 1/12/2024), Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định: chúng ta đã đủ thế và lực; đã đủ ý chí và quyết tâm để bước vào Kỷ nguyên mới, Kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh của dân tộc.

Đổi mới tư duy, khơi nguồn khát vọng

Mặc dù thuận lợi là cơ bản, nhưng chúng ta cũng đang đứng trước không ít rào cản thách thức cả khách quan và nội tại, đòi hỏi phải có quyết tâm cao, có giải pháp tốt, chọn đúng điểm nghẽn để tháo gỡ tạo đột phá phát triển. Xu thế toàn cầu hóa và cuộc các mạng công nghiệp 4.0 đang mở ra rất nhiều cơ hội cho các nước, trong đó có Việt Nam, bên cạnh đó lại là nguy cơ tụt hậu, rơi vào bẫy thu nhập trung bình nếu không tạo ra được bước đột phá có tính chiến lược, đủ mạnh, ví như để hóa rồng, cá chép phải vượt vũ môn. Tức là cơ hội đã có, điều kiện đã có, chỉ còn ý chí quyết tâm đổi mới mạnh mẽ tư duy, khơi dậy khát vọng phát triển, thúc đẩy thêm ý chí tự lực, tự cường.

Theo GS.TS Phùng Hữu Phú – nguyên Ủy viên T.Ư Đảng, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận T.Ư, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 khiến chúng ta không thể không đổi mới và đã đến lúc chúng ta phải đi vào Kỷ nguyên mới. Vì vậy, phải xác định quyết tâm triệu người như một để tiến vào Kỷ nguyên mới. Vậy mở đường vào Kỷ nguyên mới là tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, tạo sự thống nhất cao về tư tưởng, xây dựng ý chí quyết tâm của toàn dân tộc với tinh thần vì lợi ích đất nước, vì hạnh phúc của Nhân dân, khơi dậy khát vọng xây dựng đất nước hùng cường, sánh vai với bạn bè quốc tế.

Cũng theo GS.TS Phùng Hữu Phú, chúng ta có đủ thời cơ, thuận lợi để bước vào Kỷ nguyên mới với quyết tâm khắc phục những yếu kém, lạc hậu để không bị tụt hậu với các quốc gia trên thế giới. Bởi nếu chúng ta làm chậm ngày nào có lỗi với Nhân dân ngày đó. Vì thế, Kỷ nguyên mới chính là quá trình đột phá kép, là đi tắt đón đầu.

Bước vào Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, chúng ta cần tập trung giải quyết hai điểm nghẽn lớn, như Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, đó là điểm nghẽn về thể chế (hệ thống luật pháp, cơ chế chính sách) và thiết chế (hệ thống tổ chức bộ máy).

Thể chế vẫn được coi là “điểm nghẽn của điểm nghẽn”. Sở dĩ như vậy là bởi thể chế là yếu tố nền tảng, quyết định sự phát triển của các lĩnh vực khác. Khi thể chế không thông thoáng, không phù hợp, nó sẽ cản trở sự phát triển của các lĩnh vực khác, tạo ra các điểm nghẽn tiếp theo. Thực tế cho thấy, chất lượng xây dựng pháp luật trong những năm qua chưa theo kịp yêu cầu; một số luật mới ban hành đã phải sửa đổi; các quy định chưa thật sự đồng bộ, còn chồng chéo; nhiều quy định còn gây khó khăn, cản trở việc thực thi, gây thất thoát, lãng phí các nguồn lực; chưa tạo môi trường thực sự thuận lợi để thu hút nguồn lực của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Việc đổi mới căn bản hệ thống thể chế, từ công tác lập pháp, hành pháp đến việc áp dụng vào thực tiễn, đặc biệt là tháo gỡ sự chồng chéo trong các luật, các cơ chế, chính sách liên quan đến người dân và DN; rà soát, xóa bỏ những cơ chế, chính sách không còn phù hợp luôn là yêu cầu đặt ra. Từ đó, tiếp tục xây dựng hệ thống luật pháp thông thoáng hơn, khơi thông nguồn lực, thúc đẩy đổi mới, sáng tạo nhằm tạo ra động lực mới.

Về thiết chế, kiên quyết khắc phục tình trạng tổ chức bộ máy còn cồng kềnh, chồng chéo, chia cắt, hoạt động kém hiệu lực, hiệu quả. Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, phải tích cực, khẩn trương tiến hành quyết liệt, đồng bộ cuộc cách mạng trong sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo tinh thần “tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả”; “một tổ chức làm nhiều việc, một việc chỉ một đầu mối phụ trách”…

Theo các chuyên gia, bộ máy của chúng ta quá cồng kềnh, kinh phí duy trì hoạt động của bộ máy quá lớn (chiếm khoảng 70% tổng chi), không còn ngân sách chi cho đầu tư phát triển. Đầu mối các tỉnh, TP cũng vậy, không gian phát triển manh mún, quy hoạch chồng chéo,… chính điều này đã tạo ra những rào cản vô hình níu kéo sự phát triển chung của từng địa phương và đất nước. Vì vậy, cùng với xử lý điểm nghẽn thể chế, việc tinh gọn, sắp xếp tổ chức bộ máy cũng cấp thiết phải làm song song để tạo sự đồng bộ trong cải cách bộ máy hành chính và thể chế pháp lý minh bạch, thông minh.

Việc Bộ Chính trị ban hành các Nghị quyết về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật và về phát triển kinh tế tư nhân chính là sự thể hiện ý chí và quyết tâm của Đảng nhằm chuẩn bị tốt nhất các điều kiện để dân tộc bước vào Kỷ nguyên mới của đất nước. Các nghị quyết không chỉ khẳng định vai trò lãnh đạo thống nhất của Đảng, sự vào cuộc đồng bộ, sáng tạo của cả hệ thống chính trị mà còn nhấn mạnh sự tham gia thực chất của DN, người dân và giới trí thức với mục tiêu xây dựng nền tảng vững chắc để Việt Nam phát triển nhanh, bền vững. Như nhiều chuyên gia đã nhận định, chúng ta đã qua thời kỳ mà giống như hình ảnh máy bay lăn bánh trên đường băng, đã hội đủ các điều kiện để cất cánh, bứt phá trong giai đoạn mới. Đó là tiếp tục hội nhập sâu hơn nữa với thế giới, vươn tới sánh vai cùng các nước phát triển. Trong giai đoạn bứt phá vươn lên, việc thắng chính mình, giải quyết được các điểm nghẽn là thách thức lớn nhất.

Theo các nhà nghiên cứu, trước bối cảnh địa chính trị có nhiều biến động, thời cơ và thách thức luôn song hành trong quá trình hội nhập quốc tế, chuyển đổi số, và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, việc T.Ư và Tổng Bí thư quyết liệt chỉ đạo tinh gọn, sắp xếp bộ máy, đơn vị hành chính, kiến tạo không gian phát triển mới, cùng với kịp thời ban hành các nghị quyết có tính đột phá về cải cách thể chế, phát triển khoa học công nghệ, kinh tế tư nhân, kinh tế số, xây dựng chính phủ điện tử, và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao chính là sự sáng tạo, linh hoạt, chớp thời cơ để tạo nên những giá trị mới cho đất nước. Đây là thời điểm, là cơ hội để chúng ta hiện thực hóa mục tiêu kép khi đất nước tròn 100 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng và 100 năm thành lập Nước vào năm 2045, Việt Nam là nước phát triển, có thu nhập cao, đất nước phồn vinh, Nhân dân hạnh phúc.

Thành tựu 40 năm đổi mới đã cho Việt Nam thế và lực mới, nhưng để vượt qua những rào cản thì cần có bản lĩnh vững vàng, ý chí và sự quyết tâm hành động mới nắm bắt được cơ hội, tạo được sự bứt phá. Muốn vượt vũ môn để hóa rồng, buộc chúng ta phải thay đổi nhận thức, đổi mới tư duy, mở rộng tầm nhìn và lựa chọn khâu đột phá, nắm bắt cơ hội để tổng hòa thế và lực, tạo bứt phá mạnh mẽ trong Kỷ nguyên mới. Trên cơ sở phân tích, đánh giá đúng những thuận lợi, chỉ ra yếu kém, đưa ra giải pháp đột phá cho phát triển, T.Ư đã thống nhất tinh thần vừa chạy, vừa xếp hàng để tái cấu trúc hành chính, tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý. Cùng với đó là sự nắm bắt cơ hội mà cuộc cách mạng khoa học công nghệ 4.0 mang lại để vận dụng vào thực tiễn của Việt Nam, tạo bước đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng đất nước thịnh vượng, hùng cường.

theo (Còn nữa) - Báo Kinh tế và đô thị

https://kinhtedothi.vn/khoi-nguon-luc-chung-y-chi-de-but-pha-trong-ky-nguyen-moi.819526.html