Nhưng bực bội với người mời quảng cáo chỉ là vấn đề “phần ngọn”. Còn “phần gốc”, phải là chuyện vì sao người mời chào mua bán hàng lại có số điện thoại cùng thông tin cá nhân của bạn.

Đó là một trong những lý do Bộ Công an vừa hoàn thành dự thảo hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân (DLCN), lấy ý kiến đóng góp Nhân dân trong 2 tháng, từ 1/3.

Số liệu cho thấy, có 69 văn bản pháp luật liên quan bảo vệ DLCN, nhưng đều chưa thống nhất về khái niệm DLCN và bảo vệ DLCN. Hiện có hơn 10 khái niệm thuật ngữ liên quan thông tin cá nhân được diễn giải theo các cách như “DLCN”, “thông tin cá nhân”, “thông tin riêng”, “thông tin riêng tư”, “thông tin số”; “thông tin cá nhân trên môi trường mạng”, “thông tin bí mật đời tư”, “thông tin về đời sống riêng tư”, “bí mật gia đình”, “quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư”… Riêng cụm từ “thông tin cá nhân” xuất hiện ở hơn 300 văn bản pháp luật, nhưng chỉ có 7 văn bản diễn giải hiểu là thế nào.

Theo Bộ Công an, thực tế này gây khó khăn cho công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm về bảo vệ DLCN. Vì vậy, có nên sửa đổi theo hướng áp dụng thống nhất quy định pháp luật về các thuật ngữ pháp lý liên quan DLCN và bảo vệ DLCN hay không, là điều cần bàn bạc, xem xét. Nếu làm được, sẽ góp phần tạo hành lang pháp lý cho việc sử dụng DLCN để phát triển kinh tế và tạo hành lang pháp lý phục vụ công tác quản lý.

Số liệu của Bộ Công an cho thấy năm 2019 – 2020 đã phát hiện hàng trăm cá nhân, tổ chức liên quan bán DLCN. Qua đó, hơn 1.300 GB DLCN bị thu thập, mua bán trái phép, trong đó có nhiều dữ liệu “nội bộ, nhạy cảm”. Ví dụ, thông tin về cá nhân, tổ chức trên toàn quốc sử dụng dịch vụ điện lực; thông tin phụ huynh, học sinh tại các trường; thông tin khách hàng của nhiều nhà băng; thông tin đăng ký kinh doanh, bảo hiểm; dữ liệu viễn thông, thuê bao điện thoại của các nhà mạng; thông tin khách hàng tại các dự án bất động sản, cửa hàng điện máy… Thậm chí, thông tin của khách hàng đầu tư tài chính, chứng khoán, nha khoa, thời trang, thẩm mỹ viện, cũng đều bị thu thập trái phép.

Thế nhưng trên thực tế, Bộ Công an cho rằng nhiều hành vi chưa xử lý được do thiếu chế tài. Pháp luật hiện có 2 tội danh liên quan DLCN song lại chưa quy định cụ thể về các yếu tố cấu thành trong hoạt động mua bán DLCN, nhất là hoạt động có sự trung gian qua nhiều cá nhân, tổ chức. Từ đó, cơ quan chức năng khó chứng minh tội phạm.

Những yếu tố nêu trên cho thấy, việc ban hành Luật BVDLCN là cần thiết, đáp ứng yêu cầu bảo vệ quyền DLCN; qua đó mọi người hiểu rằng DLCN đã trở thành tài sản và là mục tiêu của tội phạm công nghệ cao, là cơ sở pháp lý để có thể xử lý dạng tội phạm mới trong thời đại công nghệ.